امام محمّد باقر علیه السّلام  اوّل ماه رجب یا سوم ماه صفر سال ۵۷ هجری قمری در مدینه متولّد شدند. پدر بزرگوارشان، امام زین العابدین علیه السّلام و مادر مکرّمه شان، فاطمه، معروف به "امّ عبدالله" دختر امام حسن مجتبی علیه السّلام می باشد. شهادت امام باقر علیه السّلام در ۷ ذی الحجّه، به دستور هشام بن عبدالملک، با خوراندن سمّ اتّفاق افتاد.

جابر ابن یزید جُعفی، یکی از یاران بزرگوار و از اصحاب سرِّ امامان معصوم علیهم السلام بود که محضر امام سجاد، امام باقر و امام صادق علیهم السلام را درک کرد. حضرات معصومین علیهم السلام  مطالبی را که به جابر می گفتند به کمتر کسی می فرمودند و دستوراتی که به آن بزرگوار می دادند، برای دیگران قابل تحمّل نبود. در بیان قدرت اهل بیت علیهم السلام، روایتی از جناب جابر نقل شده  که به این شرح است: وقتی خلافت به بنی امیّه رسید، خون های بسیاری به ناحق ریخته شد و هزار ماه بر منابر، امیرالمؤمنین علیه السلام را لعن کرده و از ایشان تبرّی می جستند. شیعیان را در هر شهری که می یافتند، غافلگیر و دستگیر می کردند...

 

ماه ذی الحجّه از ماه های شریفه است و چون این ماه داخل می شد صلحای صحابه و تابعین اهتمام عظیم در عبادت می کردند. ایّام دهه ی اوّل آن، ایّام معلومات است که در قرآن مجید ذکر شده و در نهایت فضیلت و برکت است. برای دهه ی اوّل این ماه اعمالی است: اوّل روزه گرفتن نه روز اوّل این دهه...

روز عرفه از اعیاد عظیمه است؛ اگرچه به اسم عید نامیده نشده است و روزی است که حق تعالی بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود خوانده و موائد جود و احسان خود را برای ایشان گسترانیده است. از جمله دعاهایی که خواندنش در روز عرفه سفارش شده است، دعای معروف سالار شهیدان، امام حسین علیه السّلام است که از محتوای بسیار با ارزش و بی نظیری برخوردار است...

 

شیعه معتقد است چون خدا خالق انسان است، مالک آنهاست و چون مالک انسانهاست، ولایت به آنها دارد. می تواند امر و نهی کند و آزادی های آنها را محدود کند. ولایت الهی در قالب احکام دین و شرع مشخص شده است. برخی از احکام شرع، احکام اجتماعی است؛ مثل احکام نظامی، اقتصادی، سیاسی و احکام قضایی که اجرا شدن این احکام مستلزم وجود حکومت در جامعه می باشد... 

بشارت ظهور یک منجی که تمام رنج ها و سختی ها  را از بین ببرد و جهان را از عدل و داد سرشار کند، مختصّ اسلام و کتاب آسمانی قرآن نیست. بسیاری از ادیان و مکاتب دیگر نیز از ظهور یک منجی برای برپاداشتن قسط و داد خبر داده اند. 

گزیده ای از سخنان استاد مورخ ۱۴۰۳/۱۰/۰۳

پیامبراکرم صلّی‌الله‌ علیه‌ وآله وسلّم حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را اُمِّ‌اَبیها خواندند‌. اُم یعنی سرچشمه و مبدأ. گل سرسبد گلزار خلقت، وجود مقدّس پیامبر خاتم صلّی‌الله‌ علیه‌ وآله وسلّم است و اُمِّ رسول‌الله یعنی صدیقۀ طاهره صلوات‌الله‌علیها، اُمِّ همۀ کمالات خلقت هستند. همۀ کمالات، نورها و فضیلت‌ها از وجود صدیقۀ طاهره سلام‌الله‌علیها نشأت گرفته است. خجستگی این ایّام نشأت‌یافته از مقامات فاطمی است. وقتی معرفت ما به ایشان افزون شود، این شادمانی و خجستگی بیشتر خواهد شد. میزان خوشحالی از میلاد و منتقل شدن این نور مقدّس از عالم بالا به عالم ما خاکیان، تابعی از میزان شناخت و معرفت به حقّ ایشان است؛ گرچه همۀ خلق دستشان از معرفت او بریده و کوتاه است. امیدواریم خدای متعال در حدّ همین ظرف کوچک وجودی ما از انوار فاطمی چنان بگنجاند که ظرف را بزرگ کند؛ چون ظرف روح برخلاف ظرف‌های دیگر که محدود‌کنندۀ مظروف هستند، با بزرگ شدن مظروف بزرگ می‌شود. لذا هر مرتبه از انوار، حقایق و کمالات فاطمی که در روح انسان تجلّی کند، مبدأ وسعت یافتن روح می‌شود.

تزکیه ی اخلاقی یا به عبارتی تزکیه در اصطلاح علم اخلاق، شامل دو مرحله است؛ ابتدا پیراستن نفس از نقایص و صفات رذیله و سپس، کسب و آراستن آن به صفات پسندیده.

گزیده ای از سخنان استاد مورخ ۱۴۰۳/۰۹/۲۷

اگر کسی راه بیفتد و وارد کهف ولایت شود، خدا سرپرستی او را عهده‌دار می‌شود و هرآنچه برای رشد، سلامتی، تعالی، تقرّب و بقای او لازم است، فراهم می‌کند. سگ اصحاب کهف روزی چند پی نیکان گرفت و مردم شد حتی حیوانات و جمادات در مجاورت اولیای خدا نصیب می‌برند. شاهد آن، ستون حنّانه در مسجدالنّبی است. اگر کسی موحّد واقعی باشد و جز خدا از کسی نترسد، خدا در قلب دشمنان او ترس می‌اندازد. اصحاب کهف را خدا یک‌جا خرید. یک‌دل شدن، یگانه بودن، باهم و برای خدا راه افتادن باعث می‌شود خدا همه را یک‌جا بخرد. خدا خریداری است که انسان‌ها را دَرهم می‌خرد؛ به‌شرطی که دَرهم و یک‌دل بشوند. سالک الی‌الله باید به لقمه‌ای که می‌خورد، خیلی دقّت کند‌. اعمال جَوانِحی (افکار، خلقیات و روحیات) و اعمال جَوارِحی (اقدامات و سخنان) همگی از رزق و لقمه‌ای که خورده می‌شود، ریشه می‌گیرند. تقیّه و ظاهر غیرایمانی داشتن در تمام عمر درست نیست. آشکار کردن ماجرای اصحاب کهف برای برطرف کردن تردیدها نسبت به قیامت و معاد است. باور به قیامت بیش از باور به توحید برای عموم مردم در جهت اِصلاح و صَلاح نافع است. با کسانی که اهل پذیرش حقیقت نیستند و قصد لجاجت دارند، باید مِراء ظاهری کرد؛ یعنی در مقابل جمع مناظره کرد تا جمع بفهمد که این‌ها در مناظره شکست خورده‌اند. می‌توان عزم انجام کاری را کرد، اما اذن انجام آن کار را باید خدا تکویناً بدهد تا عزم به عمل تبدیل شود. لذا باید با گفتن ان‌شاءالله، انجام هر عملی را به مشیّت الهی منوط کرد...

گزیده ای از سخنان استاد مورخ ۱۴۰۳/۰۹/۲۷

تأویل و معنای باطنی کهف، ولایت است. کسی که به قصد رسیدن به حقیقت توحید راه می‌افتد و از جنبه‌های ظاهری این عالم عبور می‌کند و از خدا برای رشد مدد می‌طلبد، باید به ولایت پناه بیاورد. از پناهگاه ولایت است که می‌توان به مقصد و هدف توحیدی نائل شد. بینایی مال قلب، روح و جان است. چشم ابزار است. اولیای خدا چشمشان به خواب می‌رود، امّا روحشان بیدار و بیناست. ایمان و هدایت دارای مراتبی است. عطای حق دریغ و محدودیتی ندارد، هرقدر ظرف وجودی انسان بزرگتر شود، بهره و نصیب او بیشتر می‌شود. هدایت ابتدایی برای همۀ خلق است. گروهی که هدایت ابتدایی را پذیرا شدند و حقّ ایمان و هدایت را ادا کردند، هدایت متعالی و خاص را به‌عنوان پاداش از خدا دریافت می‌کنند. کسی که برای خدا قیام کند، خدا به او قوّت قلب می‌دهد و او را مدد می‌کند. غیرخدا را کاره‌ای ندانستن، یکتاپرست، یکّه‌بین و یکّه‌شناس بودن، نگاه بزرگی است.