عشق و جانبازی

یکی دیگر از درس‌هایی که در عرصه‌ی عرفان و اخلاق از مکتب عاشورا می‌توان آموخت، درس عشق و محبّت و جانبازی در راه محبوب است.
آفرینش چیزی جز تجلّی حضرت حق با اسماء و صفات خویش در آیینه‌ی ممکنات نیست و سبب آفرینش، حبّ خداوند به جمال و کمال خویش بوده است. خمیره‌ی تمامی ‌مخلوقات، با محبّت و عشق به خدا سرشته و عجین است. همه‌ی انسان‌ها فطرتاً عاشق و دوستدار حُسن و جمالند و خداوند حُسن و جمال مطلق و بی‌انتهاست. اِنَّ اللهَ جمیلٌ: همانا خدا زیباست؛  لذا هرچه شناخت انسان‌ها از خدا بیشتر باشد، عشق و محبّت آنها به خدا افزون‌تر است. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: وَ الَّذینَ آمَنوا اَشَدُّ حُبّاً للهِ: و کسانی که ایمان آورده‌اند، محبّتشان به خدا شدیدتر است.
در نظام آفرینش، کمال هر موجود در فنا و قربانی شدن آن، در برابر موجود برتر از خویش است. کمال جماد در فانی شدن در گیاه، کمال گیاه در فانی شدن در حیوان و کمال حیوان در قربانی شدن برای انسان است. کمال انسان‌های عادی نیز در فنا و قربانی شدن آنها در راه اولیای خدا و کمال اولیای الهی، در قربانی و فدا شدن در راه خداست و تن دادن انسان به قربانی شدن، ثمره‌ی عشق است.
با توجّه به اینکه دین، مکتب و مدرسه‌ی تعالی و تکامل انسان است و تعالی و تکامل انسان در گرو قربانی شدن اوست و تن به قربانی دادن او نتیجه‌ی محبّت است؛ حقیقت دین چیزی جز محبّت نیست؛ محبّت به خدا و به صنع و فعل الهی، که همان خلایق و وقایع عالمند. امام محمّد باقر علیه‌السّلام فرمودند: هَلِ الدّینُ ِالاَّ الحُبِّ؟ ... اَلدّینُ هُوَ الحُبُّ وَ الحُبُّ هُوَ الدّینُ: آیا دین چیزی جز محبّت است؟ ...  دین همان محبّت و عشق است و محبّت و عشق همان دین است.