فرد مسلمان آنگاه که دریابد عمر را صرف چه کارهایی کرده و با دل بستن و پرداختن به امور دنیوی، چگونه از آنچه اصل و همیشگی است بازمانده است و این که باطن و ملکوتش چه فاصله‌ای با حقیقت انسانی دارد و از چه عظمت‌ها و کمالات و ارزشهایی محروم شده است، احساس خسران و ندامت می‌کند. و با درک ارزش و اهمّیّت آنچه می‌توان بدان نایل شد، آتش طلب برای نیل به کمالات انسانی و دستیابی به حقیقت انسانیّت، که همانا دیدار و مجالست با جمال و کمال مطلق، یعنی حضرت حقّ، و خلافت و مظهر تامّ اسماء و صفات او شدن و ارادة حاکم بر جهان هستی شدن است، در درونش شعله‌ور می‌شود و فرصت باقیماندة عمر را، که تنها سرمایة جایگزین‌ناپذیر وی برای نیل به آن مراتب است، غنیمت می‌شمارد و به ارزش منحصر به فرد آن پی می‌برد، به گونه‌ای که دیگر حاضر نیست عمر را جز برای آن هدف ارزشمند، در راه دیگری مصروف سازد.

بر این اساس در زندگی به همه چیز از دید نقش و تأثیر آن در نیل او به هدف زندگیش، که با همة وجود بدان دلبسته است، می‌نگرد، و به آسانی آماده است از هر چیزی در راه هدفش چشم بپوشد و همة امکانات و موقعیّتهای دنیوی خود را در راه آن فدا کند. بسان میوه‌فروشی که می‌داند اگر به کالاهایش دل ببندد و حاضر به فروش آنها نباشد، نه تنها سودی عایدش نمی‌شود، بلکه پس از چند روز، تمام سرمایه‌اش نیز فاسد و تباه می‌شود، او به امکانات و موقعیّتهای زودگذر دنیوی دل نمی‌بندد و بی‌درنگ و بی ‌لحظه‌ای تردید، در راه نیل به رتبة انسانی بسادگی از آنها صرف نظر می‌کند.

او دنیا را با همة جلوه‌های گوناگون فردی و اجتماعی آن جدّی تلقّی نمی‌کند.

إنَّمَا ﭐلْحَیٰوةُ ﭐلدُّنْیا لَعِبٌ: زندگانی دنیا تنها بازی است.[۱]

وَ مَا ﭐلْحَیٰوةُ ﭐلدُّنْیا إلاّ لَعِبٌ: و زندگانی دنیا جز بازی نیست.^۲

آنچه از نظر او جدّی است آخرت و ملکوت جهان و انسان است. بنابراین همة عرصه‌های فعّالیّت دنیوی را چون میدان بازی و ورزش تلقّی می‌کند که در آن بردن یا باختن اهمّیّتی ندارد و آنچه مهمّ است کسب نشاط و سلامتی و نیرومندی از رهگذر بازی و ورزش است. او نیز موفّقیّت و کامیابی یا شکست و محدودیّتهای دنیوی را بی‌اهمّیّت تلقّی می‌نماید و آنچه برای او مهم به شمار می‌آید دستیابی به کمال انسانی و سعادت اخروی و قرب الهی از رهگذر این فعّالیّتهاست. لذا نه در جریان این بازی، به اصطلاح حرص می‌خورد و اعصابش خسته و فرسوده می‌شود، و نه انگیزه‌ای برای تخلّف از مقرّرات این بازی (احکام دین) و تضییع و انکار حقّ دیگران و به اصطلاح جِرْ زدن (ظلم) در او به وجود می‌آید، و نه نسبت به طرف مقابل و رقیب در او احساس عداوت و دشمنی پدید می‌آید. همچنین او توجّه دارد که بازی و ورزش (فعّالیّتهای فردی و اجتماعی دنیوی) تنها کار و کار اصلی عرصة زندگی نیستند. بلکه همچون زنگ تفریح مدرسه‌اند که دانش‌آموز را برای کلاس درس، که هدف اصلی از ایجاد مدرسه است، آماده می‌سازند. در مدرسة آفرینش
نیز آنچه اصل است تلاش در جهت نیل به مراتب معرفت و دستیابی به
ملکات فاضلة انسانی از رهگذر عبادت و تهذیب نفس است. از این رو، وی صرف تمام فرصتهای مفید عمر در فعّالیّتهای دنیوی را به مثابة عدم حضور دانش‌آموز در کلاس می‌داند و به هیچ‌وجه آن را جایز نمی‌شمرد. به همین ترتیب معتقد است که در مدرسة خلقت، اگر دانش‌آموزی در زنگ تفریح، گوشه‌گیری و انزوا پیشه کند و در بازی شرکت ننماید (رهبانیّت و تارک دنیا شدن) مشکل روحی و روانی دارد و باید درصدد معالجة او بر آمد، علاوه بر این چنین دانش‌آموزی به علّت این که نشاط لازم را در زنگ تفریح از طریق بازی کردن (فعّالیّتهای دنیوی) کسب نکرده، در کلاس (کسب معرفت و تزکیة نفس و عبادت) نیز فراگیری و بهره‌مندی شایسته را نخواهد داشت و از ثمرات ارزندة بازی و ورزش (قُرب الهی و کمال انسانی قابل کسب در عرصة فعّالیّتهای دنیوی) نیز محروم خواهد ماند. متقابلاً اگر دانش‌آموزی بازی زنگ تفریح را جدّی بگیرد، این بازی بر خستگی جسم و اعصاب او می‌افزاید و به هنگام حضور در کلاس درس نیز تمام حواسّ و فکرش در پی ماجراهای زنگ تفریح قبل و برنامه‌ریزی برای زنگ تفریح بعد است و بهره‌ای از کلاس نخواهد برد. همان‌گونه که نمازها و عبادات فردی که دنیا را جدّی گرفته و لذا در طول انجام آنها به فکر کارهای دنیوی است و بی حضور قلب به جا می‌آورد ثمر چندانی برای او به بار نمی‌آورد.