Get the Flash Player to see this player.

time2online Joomla Extensions: Simple Video Flash Player Module

  کانال تلگرام اهل ولاء کانال تلگرام اهل ولاء اینستاگرام اهل ولاء


شنبه ۳ آذر
۱۴۰۳

21. جمادي‌الاول 1446


23. نوامبر 2024






تأیید و تثبیت رویّه‌ها و تصمیمات صحیح مدیران قبلی
تالیفات استاد - کتاب مدیریت اسلامی

یکی از اعمال نادرستی که بعضی از مدیران در آغاز کار خود بدان مبادرت می‌ورزند تغییر دادن کلّیّة امور به صِرف رفتن مدیران قبلی و جایگزین شدن خودشان به جای آنان است. معمولاً مشاهده می‌شود که محض تعیین فرد جدیدی به عنوان مدیر سازمان، در تمامی انتصابات، دستورالعملها، سازماندهیها و... تجدید نظر می‌شود و تنها به دلیل آنکه اینها در زمان مدیر قبلی تصمیم‌گیری شده است دستخوش تغییر و تبدیل می‌گردد؛ در حالی که چه بسا برخی از انتصاباتی که مدیر قبلی انجام داده است صحیح باشد و در نتیجه افراد لایق و صالحی عهده‌دار مسؤولیّتهایی باشند که برکناری آنها عمل نادرستی باشد. همچنین ممکن است برخی دستورالعملها و بخشنامه‌ها دقیق و صحیح باشند؛ در نتیجه تعویض آنها جز به معنای ایجاد انحراف در نحوة کار سازمان نخواهد بود. نیز چه بسا سازماندهیها مبتنی بر بررسی دقیق و علمی انجام شده باشد و در هم ریختن آنها موجب کندی یا توقّف کار سازمان گردد. باید عنایت داشت برخلاف برخی مکاتب، اسلام ملاک خوبی و بدی اشیا و امور را جدید یا قدیم بودن آنها نمی‌داند. اسلام از یک سو نه مثل برخی گذشته‌گرایان هر چیز را به صرف اینکه متعلّق به پیشینیان است ارج می‌نهد و دستور به حفظ و نگهداری آن می‌دهد و هر چیز جدید و تازه را به بهانة اینکه سنّت‌شکنی است نفی و طرد می‌کند، و از سوی دیگر نه نو و جدید بودن اشیا و امور را دلیل بر خوبی و مترقّی بودن آنها دانسته و هر چیز متعلّق به گذشته را بد و پوسیده می‌داند و پذیرش آنها را دلیل بر ارتجاعی بودن و اُمّل و فناتیک بودن می‌شمارد. ملاک در اسلام صحّت و منطقی بودن امر است، خواه متعلّق به گذشته بوده و خواه جدیداً مطرح شده باشد. در برابر، هر امر نادرست و غیرمنطقی نیز،
چه از دیرباز به یادگار مانده باشد و چه حاصل افکار نوگرایان باشد، در
اسلام مطرود و منفور است. بر این مبنا مدیر اسلامی موظّف است امور سازمان خود را در بدو پذیرش مسؤولیّت، دقیقاً مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و
پیش از آنکه دست به هر تغییری بزند سعی کند شناخت و آگاهی کسب نماید و آنگاه که درست را از نادرست و صالح را از ناصالح بازشناخت حساب‌شده و منطقی، کارهای درست و افراد صالح را ابقا و تثبیت نماید و امور ناصحیح

و افراد نالایق را تعویض کند. همین‌طور مدیر اسلامی باید توجّه داشته باشد که گاهی وضع رویّه‌ها و صدور دستورالعملها و روشهای جدید سبب می‌شود رویّه‌های صحیح قبلی نقض شوند. بنابراین در این زمینه نیز باید اندیشیده و حساب‌شده عمل کند و آثار هر دستور را بر دستورات و روشهای قبلی ارزیابی نماید تا ناخواسته، روشهای درست نقض نگردند.

حضرت علی علیه السّلام در این زمینه خطاب به مالک اشتر می‌نگارند:

وَ لاٰ تَنْقُضْ سُنَّةً صالِحَةً عَمِلَ بِها صُدُورُ هذِهِ لأمَّةِ وَ جْتَمَعَتْ بِهَا آلألْفَةُ وَ صَلَحَتْ عَلَیْهَا لرَّعِیَّةُ وَ لاٰ تُحْدِثَنَّ سُنَّةً تَضُرُّ بِشَیءٍ مِنْ مّاضی تِلْکَ لسُّنَنِ فَیَکُونَ لأجْرُ لِمَنْ سَنَّها وَ لْوِزْرُ عَلَیْکَ بِما نَقَضْتَ مِنْها.

هرگز روش شایسته‌ای را که گذشتگان و بزرگان این امّت بدان عمل کرده‌اند و افراد بدان خو کرده و علاقه‌مندند و کارهای مردم را هم اصلاح کرده است، نقض مکن و نیز رویّة جدیدی را که به چیزی از آن روشها آسیب می‌رساند وضع منما، زیرا در غیر این صورت پاداش از آن کسی است که آن رویّه‌ها را برقرار کرده و مسؤولیّتش بر عهدة توست بخاطر اینکه آنها را نقض کرده‌ای.[۱]

نکتة لطیفی را که حضرت در این جملات علاوه بر نکات فوق مورد توجّه قرار داده‌اند خو کردن افراد به رویّه‌هاست؛ زیرا وقتی روشی برای مدّت زیادی در بین افراد مورد عمل باشد تدریجاً به آن عادت کرده و بدان دل می‌بندند و علاقه‌مند می‌شوند و در عملِ به آن تسلّط و مهارت بدست می‌آورند. تغییر چنین روشهایی سبب می‌شود که افراد رنجیده‌خاطر شوند و حتّی در برابر آن تغییر از خود مقاومت نشان دهند و در صورت پذیرش آن به این خاطر که در آغاز کار آشنایی آنها به روش جدید کم است و علاقة خاصّی نیز بدان ندارند، از سرعت کارشان کاسته گردد. بنابراین رویّه‌های جاری را جز در صورت یقین به نادرست بودن آنها یا اطمینان کامل از بهتر بودن رویّه‌های جدید، نمی‌بایست تعویض نمود.



[۱]- نهج ‌البلاغه، نامة ۵۳/