Get the Flash Player to see this player.

time2online Joomla Extensions: Simple Video Flash Player Module

  کانال تلگرام اهل ولاء کانال تلگرام اهل ولاء اینستاگرام اهل ولاء


شنبه ۳ آذر
۱۴۰۳

21. جمادي‌الاول 1446


23. نوامبر 2024






پرهیز از خودپسندی و تمایل به مدّاحی و چاپلوسی
تالیفات استاد - کتاب مدیریت اسلامی

نکتة دیگری که مدیر ممکن است دچار آن بشود خودپسندی و عُجب است و اینکه فکر کند چون به مدیریّت منصوب شده، پس هر چه بگوید درست است و اساساً ملاک خوبی و بدی یا صحّت و سقم مسائل، نه عقل و منطق، بلکه سلیقه و پسند اوست. چنین روحیّه‌ای علاوه بر اینکه سبب می‌شود هر روز مدیر با ارتکاب اشتباهات بیشتری رو به ضعف و شکست رود، موجب بریده شدن او از واقعیّات نیز خواهد شد و هرگز به او اجازه نخواهد داد که در کار خود احتمال خطا دهد. و حتّی در صورتی که متوجّه اشتباه خود گردد غرورش اجازة اعتراف به آن و تجدیدنظر در رویّه‌اش را به او نمی‌دهد. بنابراین عُجب و خودپسندی را بی‌شک یکی از مهلکترین بیماریهای مدیریّت می‌توان شمرد که مدیر اسلامی باید به شدّت از آن پرهیز کند.

علی‌بن ابی‌طالب علیه السّلام خطاب به مالک اشتر فرمانروای مصر می‌نویسند:

إیّاکَ وَ ٱلإعْجابَ بِنَفْسِکَ وَ ٱلثِّقَةَ بِمٰا یُعْجِبُکَ مِنْهٰا.

تو را بر حذر می‌دارم از خودپسندی و از اینکه بر آنچه تو را به خودپسندی واداشته اعتماد ورزی و تکیه کنی.[۱]

خودپسندی و عجب بی‌تردید باعث خواهد شد که شخص مدیر از کسانی که اشتباهاتش را یادآور می‌شوند بدش بیاید و تنها افراد چاپلوس و بله قربان‌گو را بپسندد و تنها به آنها میدان دهد. خوش آمدن مدیر از تملّق و چاپلوسی عاملی است که افراد صادق و دلسوز را از گرد او پراکنده می‌سازد و تنها افرادی را در اطراف او جمع می‌سازد که جز منافع خودشان به چیز دیگری فکر نمی‌کنند و در نتیجه با تأیید متملّقانه و چاپلوسانة اعمال و تصمیمات خلاف مدیر، نظر او را به خود جلب می‌نمایند و با تقرّب یافتن به او زمینة برخورداری بیشتر خود از یک سو و نزدیکتر کردن مدیر به پرتگاه شکست و نابودی از سوی دیگر را فراهم می‌سازند. بنابراین مدیر مسلمان باید هشیار باشد که تملّق و چاپلوسی در کامش شیرین نیاید که در این صورت این بلای خانمانسوز حاصل تمامی تلاشهای خیرخواهانه و صادقانه‌اش را در مدّت کوتاهی بر باد خواهد داد.

امیرالمؤمنین علیه السّلام در این مورد به مالک اشتر می‌نویسند:

إیّاکَ ... وَ حُبَّ ٱلإطْراءِ فَإنَّ ذٰلِکَ مِنْ أوْثَقِ فُرَصِ ٱلشَّیْطانِ فی نَفْسِهِ لِیَمْحَقَ مٰا یَکُونُ مِنْ إحْسانِ ٱلْمُحْسِنینَ.

بپرهیز از اینکه چاپلوسی و تملّق و تعریف بیش از حدّ را دوست بداری. پس همانا آن از بهترین موقعیّتهایی است که شیطان برای خودش بدست می‌آورد تا همة اعمال نیک شایستگان را به تباهی کشد.[۲]

بنابراین مدیر باید بشدّت از بوجود آمدن روحیّة مدّاحی و چاپلوسی در بین افراد خود، خصوصاً در بین نزدیکان و معاونینش، جلوگیری کند و چنانچه احساس کرد فردی از بین آنها می‌خواهد از این طریق خود را مطرح کند و به مدارج بالا دست یابد، همین امر را به عنوان نکته‌ای منفی برای او در نظر بگیرد و از خطراتی که از جانب او ممکن است متوجّه مدیر و کلّ مجموعه شود بر حذر باشد. چنین برخوردی از جانب مدیر سبب می‌شود که این روحیّة مذموم در محیط کار از بین برود و زمینه‌ای برای نشو و نما پیدا نکند. در چنین شرایطی مدیر هم از خطر خودبینی و خودپسندی و تکبّر و غرور مصونیت می‌یابد. به بیان دیگر یکی از عوامل خودپسندی و تکبّر مدیران را افراد چاپلوس و مدیحه‌سرایی می‌توان دانست که ناحقّ را حقّ و کوچک را بزرگ جلوه می‌دهند.

علی علیه السّلام در فرمان خود به مالک اشتر در این زمینه می‌فرمایند:

ثُمَّ رُضْهُمْ عَلیٰ أنْ لاٰ یَطْرُوکَ وَ لاٰ یَبْجَحُوکَ بِباطِلٍ لَّمْ تَفْعَلْهُ فَإنَّ کَثْرَةَ ٱلإطْراءِ تُحْدِثُ ٱلزَّهْوَ وَ تُدْنی مِنَ ٱلْعِزَّةِ.

آنگاه آنان را چنان بپرور که در ستایش تو از اندازه نگذرند و به باطل تو را به خاطر کار بزرگی که اساساً آن را انجام نداده‌ای دلشاد نسازند؛ چه زیاده‌روی در ستایش در دل خودبینی می‌پرورد و آدمی را به تکبّر مبتلا می‌سازد.۲



[۱]- نهج ‌البلاغه، نامة ۵۳/

[۲]- نهج ‌البلاغه، نامة ۵۳/                       ۲- نهج ‌البلاغه، نامة ۵۳/