Get the Flash Player to see this player.

time2online Joomla Extensions: Simple Video Flash Player Module

  کانال تلگرام اهل ولاء کانال تلگرام اهل ولاء اینستاگرام اهل ولاء


شنبه ۳ آذر
۱۴۰۳

21. جمادي‌الاول 1446


23. نوامبر 2024






کنترل نفس و مخالفت با تمایلات آن
تالیفات استاد - کتاب مدیریت اسلامی

از آنجا که نفس امّاره در درون هر انسانی او را به سمت فساد و تباهی می‌خواند و به تخلّف از مرز عقل و ایمان دعوت می‌کند و پذیرش تمایلات نفسانی موجب غوطه‌ور شدن در منجلاب خودخواهیها، ظلمها، شهوترانیها، راحت‌طلبیها و امثال آن می‌باشد، مدیر اسلامی‌ می‌بایست با هشیاری تمام در کنترل تمایلات نفسانی خود بکوشد و اجازه ندهد که نفس او زمام اختیارش را در دست بگیرد و به هر سو که بخواهد بکشد.

امیرالمؤمنین علیه السّلام به مالک اشتر می‌نویسند:

فَأمْلِکْ هَواکَ.

مالک نفس خویش باش و آن را دست هوا نسپار.[۱]

و نیز مرقوم می‌دارند:

وَ أمَرَهُ أنْ یَکْسِرَ نَفْسَهُ مِنَ ٱلشَّهَواتِ وَ یَزَعَها عِنْدَ ٱلْجَمَحاتِ فَإنَّ ٱلنَّفْسَ أمّارَةٌ بِالسُّوءِ إلاّٰ ما رَحِمَ ٱللهُ.

و به او فرمان می‌دهد که نفس خویش را با ترک خواهشها بشکند و به هنگام سرکشی عنانش را برکشد که نفس پیوسته به ناشایستگی فرمان می‌دهد جز آنکه خدای رحم کند.۲

بدیهی است مراعات دقیق مرز احکام الهی در انجام وظایف مدیریّت در بسیاری موارد با تمایلات نفسانی فرد سازگاری ندارد و اگر فرد بخواهد تابع خوشایند و ناخوشایند نفس خویش باشد چه بسا او را به ورطة اعمال ناشایست و ناروا بیندازد. بنابراین مدیر باید تمایل یا عدم تمایل خود را در کارها فراموش کرده و تنها آنچه را ضوابط مقرّر می‌دارند و اسلام به آن امر کرده است مورد عمل قرار دهد.

حضرت علی علیه السّلام در این زمینه خطاب به مالک اشتر می‌نگارند:

وَ شُحَّ بِنَفْسِکَ عَمّٰا لاٰ یَحِلُّ لَکَ فَإنَّ ٱلشُّحَّ بِالنَّفْسِ ٱلإنْصافُ مِنْها فیما أحَبَّتْ أوْ کَرِهَتْ.

در آنچه که نارواست در اجابت نفس بخل بورز و بدان که همانا بخل ورزیدن نسبت به نفس مراعات انصاف است در آنچه که برای آن خوشایند یا ناخوشایند است.۳

 



[۱]- نهج ‌البلاغه، نامة ۵۳/                       ۲- نهج ‌البلاغه، نامة ۵۳/

۳- نهج ‌البلاغه، نامة ۵۳/