Get the Flash Player to see this player.

time2online Joomla Extensions: Simple Video Flash Player Module

  کانال تلگرام اهل ولاء کانال تلگرام اهل ولاء اینستاگرام اهل ولاء


سه شنبه ۴ دی
۱۴۰۳

22. جمادي‌الثاني 1446


24. دسامبر 2024






عدم تعارض نسبی و غیر معصومانه بودن معارف اکتسابی و شهودی با ریشة الهی داشتن معارف دینی
تالیفات استاد - کتاب سر حق

گرچه عارفان برای دریافتهای باطنی و معارف شهودی خود ریشة الهی قائلاند؛ لکن نکتهای که شایسته است منکران و مخالفان عرفان به آن توجّه کنند این است که ریشة الهی داشتن معرفت دین در هر یک از رشته‌ها و اقسام آن، غیر از معصومانه و مطلق بودن آن است. لذا در عین این که معرفت هیچ یک از مفسّران قرآن، محدّثان و فقها، نه در برگیرنده و شامل همة معارفی است که در عرصة آن علم قابل مطرح شدن است و نه همة آنچه بیان داشته‌اند مطلق و مبرّای از اشتباه و خطاست و در نتیجه به دو لحاظ (نقص و خطا‌پذیری) نسبیّت بر آن حاکم است و معصومانه نیست، امّا بی‏شک نمی‌توان آنچه مفسّران بزرگ و محدّثان سترگ و فقهای عظام شیعه در حوزة علوم خود مطرح ساخته‌اند را فاقد ریشة الهی دانست و حساب علوم تفسیر و حدیث و فقه را از دین جدا کرد. این حکم در مورد آنچه عرفا بیان داشته‌اند، خواه سرچشمه گرفته از مکتسبات و آموخته‌هایشان از دیگر عارفان تا آنجا که به معصومان علیهم السّلام منتهی شود، و خواه نشأت یافته از الهامات و دریافت‌های باطنی‌شان از معصومین علیهم السّلام باشد، نیز عیناً جاری است. یعنی در عین معصومانه نبودن (نقص و در بر نداشتن همة حقایق، خطا‌پذیری و اشتباه در دریافت و فهم و بیان حقایق) نمی‌توان ریشة الهی آن را منکر شد.

شاهد این که از نظر عارفان، ریشة الهی داشتن عرفان، به معنای معصومانه بودن کلام عرفا نیست، این است که عارف سترگی همچون آیت‌الله علاّمه سیّد حیدر آملی، در عین این که فصوص الحکم ابن عربی را الهامی از جانب رسول‎اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم می‌داند، برخی از مطالب فصوص، همچون نظر ابن عربی در مورد ختم ولایت مطلقه و مقیّده، را به شدّت مورد نقد و ردّ قرار می‌دهد و نفی می‌کند[i].

بر این اساس، نه به دلیل احتمال نقص و خطا‌پذیری در عرفان، سرچشمة الهی آن قابل نفی است و نه به آن دلیل می‌توان حساب عرفان را از دین الهی جدا شمرد.



  1. ن.ک. به: سیّد حیدر آملی، نصّ النصوص فی شرح الفصوص.