مقدّمه

سرچشمه و خاستگاه عرفان اسلامی کجاست و چه نوع روی‌کردی به دین، منشأ پیدایش آن بوده‌است؟ در این زمینه دیدگاه‌ها و نظرهای گوناگونی وجود دارد.

بهترین راه برای شناخت منشأعرفان اسلامی، مراجعه به آثار و مطالعه در احوال عارفان راستین است. شش ویژگی در روی‌کرد نظری و عملی عارفان به دین، مشاهده می‌شود که مهمترین عامل پیدایش جریانی به نام عرفان و شخصیّت‌های والامقامی به نام عارفان، در حوزة اسلامی بوده است. این ویژگی‌ها عبارتند از: خداگرا، عاشقانه، متعمّقانه، علم الهامی و موهبتی‎خواهانه، شهودطلبانه و تمامیّت گرایانه بودن. با دقّت در این ویژگی‌ها و با مراجعه به منابع دستِ‌اوّل اسلام، یعنی قرآن کریم و احادیث و سیرة معصومین علیهم السّلام به روشنی مشخّص می‌شود که روی‌کرد مزبور،‌از همین منابع ناشی شده است و‌آغازگر جریان عرفان درحوزة اسلام و شناسانندهو مروّج آن در بین مسلمانان،‌خود پیامبر اکرم و خاندانپاکش علیهم السّلام می‌باشند.

اکنون به تبیین هر یک از ویژگی‌های مذکور و شواهد ناشی بودن آن‎ها از خود اسلام، می‏پردازیم.