ممکن است دعا متضمّن درخواست توفیق انجام طاعات و عبادات و اعمال خیر به منظور نیل به کمالات معنوی و اجر و پاداش اخروی باشد. این قبیل دعاها از دیدگاه اجابت و عملی شدن خواسته شخص دعا کننده، به دو گروه تقسیم می‌شوند.

۱ـ طاعات و عبادات و اعمال خیری که بر سر راه عملی شدن آنها، هیچ عامل مخرّبی ظهور نمی‌کند که منجر به تباه شدن اجر اخروی و ثمرات معنوی مورد انتظار شخص شود، و یا موجب محرومیّت وی از توفیق اعمال خیر و یا عبادات دیگری نمی‌شود که اجر اخروی افزونتر و ثمرات معنوی بیشتری دارند. در این موارد خداوند دعای شخص را اجابت نموده و او را به انجام اعمال و عبادات مورد درخواستش موفّق می‌سازد.

۲ـ در بعضی موارد، علی‌رغم نیّت خالصانة شخص به هنگام دعا و طلب توفیق طاعات و عبادات و اعمال خیر مورد نظر، شرایط به گونه‌ایست که در صورت عملی شدن آن خواسته، وی به خطراتی همچون عُجب و خودپسندی ناشی از طاعت و عبادت و یا ریا و خودنمایی حین انجام عمل، که تباه کنندة اجر اخروی و کمالات معنوی مورد انتظار و حتّی موجب مبتلا شدن به کیفرهای اخروی و انحطاط معنوی و روحی است، دچار می‌گردد و یا اینکه فرصت و امکان انجام عبادات بزرگتر یا اعمال خیر عظیمتری از وی سلب می‌شود. در این گونه موارد، خداوند بی آنکه خواستة او را عملی سازد و امکان انجام طاعت و عبادت یا کار خیر مورد درخواست وی را فراهم سازد، به مقتضای این فرمودة پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم که: لِکُلِّ امرَیءٍ ما نَوی: هرکس پاداش نیّت خویش را دریافت می‌کند،[۲۸۵] در قبال نیّت خالصانه‌ای که در دعای خویش دارد، اجر اخروی و ثمرات معنوی انجام آن طاعت و عبادت و اعمال خیر را به وی عطا می‌نماید.

در حدیث قدسی، خداوند می‌فرماید: اِنَّ مِن عِبادِی المُؤمِنینَ لَمَن یَساَلُنِی الشَّیءَ مِن طاعَتی، فَاَصِرفُهُ عَنهُ مَخافَةَ الاِعجابِ: هر آینه در بین بندگان مؤمنم کسی وجود دارد که چیزی از طاعاتم را از من درخواست می‌کند، و من به خاطر ترس مبتلا شدنش به عُجب، او را از انجام آن باز می‌دارم.[۲۸۶]