در بحث لعن و تبرّی، رفع چند تردید را لازم می‌دانیم.

۱ـ احادیثی که از پیامبر اکرم و ائمّة معصومین علیهم السّلام در نهی از لعن کردن وارد شده است تماماً در نهی از لعن کردن شخصی است که مستحقّ لعن نیست و طیّ آنها از اینکه مؤمنی مؤمن دیگری را لعن کند به شدّت تحذیر شده و اخطار گردیده که اگر فردی شخصی را که مستحقّ لعن نیست لعنت کند، این لعن به سوی لعن کننده باز می‌گردد و شامل حال او می‌شود.[۲۱۴]

روشن است که این گونه احادیث به لعن کسانی که طرفة العینی بهره‌ای از ایمان نداشتند و مورد لعن خدا و پیامبر خدا و ملائکه بودند ربطی ندارد.

۲ـ اینکه قرآن کریم مؤمنان به خدا را از دشنام دادن و فحّاشی کردن به بت‌های مشرکان، به خاطر اینکه سبب می‌شود مشرکان نیز از سرِ عداوت و جهل، به خدا ناسزا گویند، نهی نموده است،[۲۱۵] لعن کردن و تبرّی جستن از دشمنان اهل‌بیت علیهم السّلام را منتفی نمی‌سازد. زیرا سبّ و دشنام عبارت از سخن رکیک و بی‌ادبانه است که اساساً با شأن و ادب مورد انتظار از مؤمن سازگار نیست؛ در حالی که لعن، دعا بر محروم شدن شخص از رحمت الهی است و تبرّی، موضع جداکردن از یک شخص یا گروه است و به هیچ وجه حاکی از بی‌ادبی نیست. کما اینکه خداوند نیز در قرآن کریم می‌فرماید: قُتِلَ الاِنسانُ ما اَکفَرَهُ: مرگ بر انسان چقدر کفران پیشه است.[۲۱۶] هیچ کس این سخن قرآن را دشنام و فحش و مغایر با ادب تلقّی نمی‌کند. ضمناً با عنایت به اینکه در آیة مورد بحث علّت نهی از سبّ و دشنام، تحریک شدن مشرکان به ناسزا گفتن به خداوند ذکر شده است و نه سزاوار دشنام نبودن بت‌ها، شاید بتوان گفت اگر این سبّ و دشنام، علنی و با صدای بلند انجام نشود و در نتیجه موجب تحریک مشرکان نگردد، از شمول نهی آیة مورد بحث خارج خواهد بود، گرچه همان طور که گفتیم سبّ و دشنام با صدای آهسته نیز از شأن و منزلت مؤمن که پایبند به نیکی‌های اخلاقی است به دور می‌باشد.

۳ـ اینکه قرآن کریم عنوان نموده است که خداوند بدگویی کردن با صدای بلند را، جز از مظلوم دوست نمی‌دارد[۲۱۷] نیز نمی‌تواند نفی کنندة جواز و فضیلت تبرّی و لعن بر دشمنان اهل‌بیت علیهم السّلام تلقّی شود؛ زیرا اولاً، آیه در مورد بدگویی و پرخاشگری بحث می‌کند، در حالی که لعن، دعای بر محرومیّت شخص از رحمت الهی و تبرّی، صف جدا کردن و بیزاری جستن است. ثانیاً، آیه این را که با صدای بلند بدگویی شود ناستوده دانسته و دلالتی بر بدگویی با صدای آهسته و مخفی ندارد. ثالثاً، آیه حتّی پرخاشگری و با صدای بلند بدگویی کردن شخص مظلوم را محبوب خدا دانسته است. چه ظلمی بالاتر از محروم کردن جامعة اسلامی از حاکمیّت و زعامت اهل‌بیت علیهم السّلام و جنایاتی که نسبت به آن بزرگواران انجام شد.

ذکر این نکته خالی از لطف و بهره نیست که ادب بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ گفتن و صلوات فرستادن، در جَهر و آشکارا ادا کردن آنها و ادب اَعوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیمِ گفتن و لعن کردن و تبرّی جستن، در اِخفاء وآهسته ادا کردن آنهاست. هرچه مخفیانه‌تر، عمیق‌تر و درونی‌تر، از شیطان به خدا پناه برده شده و بر دشمنان محمّد و آل محمّد صلوات الله علیهم اجمعین لعن و از آنها تبرّی جسته شود، آثار بیشتری در پاک کردن وجود فرد از بدی‌ها دارد.