کتاب‌های لغت واژة «لعن» را به معنای راندن و دور کردن (از رحمت)، لعن کردن توسّط خدا را به معنای عذاب کردن، و لعن کردن توسّط مخلوق را به معنای دعا برای دور کردن شخص از رحمت الهی دانسته‌اند. لعن نیز همچون صلوات از اعمالی است که خداوند، خود آن را انجام داده و مؤمنان و صالحان را نیز به آن دعوت نموده است. در آیات بسیاری از قرآن کریم، خداوند گروه‌ها و اشخاص فراوانی را لعن نموده است.[۱۷۹] به مصداق تَخَلَّقوا بِاَخلاقِ اللهِ: به اخلاق الهی متخلّق شوید.[۱۸۰] می‌توان نتیجه گرفت که مؤمنان راستین از هرجنس و در هر سطح، کسانی را که خداوند لعن نموده است، لعن می‌کنند. به این حقیقت نیز در آیات متعدّد قرآن کریم تصریح شده و طیّ آن پیامبران، فرشتگان و مؤمنان راستین، از لعن کنندگان دانسته شده‌اند.[۱۸۱]

همچنین پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم هفت گروه را لعن کرده‌اند.[۱۸۲] در حدیث دیگری آن حضرت به امیرالمؤمنینعلیهما السّلام فرمودند: هر کس کاری کند که مورد عاقّ والدینش واقع شود لعنت خدا بر او باد، هر کس از مولایش بگریزد لعنت خدا بر او باد، هر کس به شخصی که او را برای انجام کاری در قبال اجرتی استخدام کرده ظلم کند لعنت خدا بر او باد. آن گاه فرمودند: ای علی، من و تو دو پدر این امّتیم، هرکس کاری کند که مورد عاقّ ما قرار گیرد، لعنت خدا بر او باد. من و تو دو مولای این امّتیم، هرکس از ما بگریزد لعنت خدا بر او باد. من و تو دو اجیر این امّتیم، هر کس در دادن اجرت ما[۱۸۳] بر ما ستم کند لعنت خدا بر او باد.[۱۸۴] در حدیث دیگری نیز فرمودند: برترین شخص در این امّت پس از من علی بن ابیطالب و فاطمه و حسن و حسین می‌باشند. هر کس جز این بگوید لعنت خدا بر او باد.[۱۸۵] و نیز فرمودند: هرکس کینه و دشمنی علی را در دل داشته باشد لعنت خدا بر او باد.[۱۸۶] و نیز در حالی که گیسوان خویش را در دست داشتند، فرمودند: هرکس به تار مویی از من (که مقصود بستگان آن حضرت است) آزار برساند هر آینه مرا آزار نموده است و هر کس مرا بیازارد هر آینه خداوند را آزار رسانده است و هر کس خداوند را بیازارد همة موجوداتی که آسمان‌ها و زمین را پر کرده‌اند او را لعنت می‌کنند.[۱۸۷]

همچنین فرمودند: هر کس تن به ولایت کسی جز مولای حقیقی خود بدهد لعنت خداوند و ملائکه و انسان‌ها، همگی بر او باد.[۱۸۸]

به موجب احادیث فراوانی، پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم، اباسفیان، عمرو بن العاص، یزید بن معاویه و خاندان ابی‌سفیان را به اسم، و دشمنان و غاصبان حقّ امیرالمؤمنین علیه السّلام و دارندگان برخی صفات و عملکردهای ناستوده را به طور کلّی، لعن نموده‌اند.[۱۸۹] همچنین امیرالمؤمنین علیه السّلام معاویه، عمرو بن العاص، ابا موسی اشعری، ابا الاعور، حبیب بن مسلمه، عبد الرّحمن بن خالد، ضحّاک بن قیس و ولید بن عُقبه را به اسم، لعن می‌فرمودند.[۱۹۰]