مفهوم دیگر شهادت زائر به عمل اهل‌بیت علیهم السّلام به احکام کتاب الهی و اقامة فرائض دینی و امر به معروف و نهی از منکر و جهاد تا پای جان در راه حاکمیّت دستورات الهی، این است که مکتب اسلام، مکتب نظریّه‌پردازی‌های ذهنی، و خود را با بحث‌های فلسفی و کلامی مشغول داشتن و به مباحث نظری روشنفکرانة دل خوش ساختن و از صحنة کار و تلاش و کارزار و جهاد غیبت نمودن نیست. اهل‌بیت علیهم السّلام که الگوی تمام عیار اسلام و مسلمانیند، پرداختن به عمیق‌ترین مباحث فکری و نظری اسلام را گریزگاهی برای غیبت از صحنة عمل و مبارزه قرار ندادند. به تعبیر امیرالمؤمنین علیه السّلام پیروان راستین مکتب اهل‌بیت علیهم السّلام کسانی هستند که: حَمَلوا بَصائِرَهُم عَلی أَسیافِهِم: بصیرت و بینش‌های خود را بر تیغة شمشیرهایشان حمل نمودند.[۱۶۲]

مَثَل اعلای این مکتب، خود امیرالمؤمنین علیه السّلام است که از یک سو بلندترین و عمیق‌ترین مفاهیم نظری را در عرصة معارف الهی مطرح می‌سازد و از سوی دیگر همچون یک کارگر ساده، تن به حفر چاه و قنات و آب کشی و بیل زدن و کشاورزی کردن می‌دهد و از دیگر سو، به کمک مستمندان و دستگیری از درماندگان می‌شتابد و از جانب دیگر، فریاد روشنگری و بیدارگری علیه فساد و ظلم دستگاه حاکم سر می‌دهد و از دیگر جانب، شمشیر جهاد به دست می‌گیرد و سلحشورانه در میدان کارزار علیه کفر و نفاق و ظلم و بیداد نبرد می‌کند. این گونه است که حساب حضرت علی علیه السّلام و پیروان راستینش، از به اصطلاح روشنفکرانی که همة رسالت خود را در لفّاظی و سخن‌پراکنی و درگیر کردن جامعه در دام بحث‌های ذهنی و تجریدی منحصر می‌دانند، به وضوح جدا می‌شود.

نکات فوق، راز این سخن حضرت رضا علیه السّلام را مکشوف می‌سازد که پس از بیان این کلام الهی که: کَلِمَةُ لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ حِصنی فَمَن دَخَل حِصنی اَمِنَ مِن عَذابی: کلمة لا اله الا الله دژ و قلعه من است. هرکس به قلعة من وارد شود از عذاب من در امان است. اضافه فرمودند: بِشَرطِها وَ اَنَا مِن شُروطِها: (این امان بخشی کلمه لا اله الاّ الله) منوط به شروطی است و من (امام) از شرط‌های آن می‌باشم.[۱۶۳] همچنین سرّ این حدیث شریف را آشکار می‌سازد که: تَمامُ الحَجِّ لِقاءُ الاِمامِ: به زیارت و دیدار امام رفتن تکمیل کنندة حجّ است.[۱۶۴] یعنی توحید و حجّ منهای امام، توحید و حجّ ناقص و انحرافی، و اسلام منهای امامت، اسلام ناتمام و محرَّف است.