مسائل فوق در رابطه با نماز‌های واجب بود. امّا در رابطه با نافله‌ها و نمازهای مستحب، فصل گستردۀ گشوده‌ای مطرح است؛ زیرا روایت شده است که: اِنَّ الصَّلوةَ خَیرَ مَوضُوعٍ: نماز بهترین احکام است.[۱] نوافل نقش‌هایی اضافه بر فرائض ایفا می‌کنند و آثار و ثمرات ویژه‌ای دارند که فعلاً پرداختن به آن‌ها برای ما مقدور نیست، جز این‌که اشاره می‌کنیم که نافله روح تبرّع و انجام داوطلبانة کارها را در انسان تقویت می‌کند و به بیان دیگر، بالاتر از مرتبۀ انجام واجبات رفتن و نیل به مرتبه‌ای که سرعت گرفتن در تکامل و پیشی گرفتن در عرصۀ نیکی‌ها را می‌طلبد، قوّت می‌بخشد.

فَاستَبِقُوا الخَیراتِ: در نیکی‌ها از یکدیگر پیشی بگیرد.[۲]

سارِعُوا اِلی.... جَنَّةٍ عَرضُهَا السَّمواتُ وَ الاَرضُ: به سوی بهشتی که دامنۀ آن به گستردگی آسمان‌ها و زمین است، سرعت بگیرید.[۳]

مشاهده می‌کنیم ‌که امروزه برخی از دانشمندان علوم تربیتی، بر روحیّۀ فوق، به‌شدت تأکید می‌کنند و گفته می‌شود که یکی از قواعدی که دو استاد، یعنی بین و جیمس، برای تغییر عادت‌های بد وضع کرده‌اند، این است که:

«مراقب نیروی مقاومت باش و آن را در وجود خود زنده نگه دار. این کار بدین صورت عملی می‌شود که کار کوچکی را بدون هیچ علّتی جز مخالفت نفس و تمایلاتت، تبرّعاً و داوطلبانه انجام دهی؛ زیرا این تو را در مقاومت در برابر مصیبت‌ها در موقعی که فرا می‌رسد، یاری می‌کند و مثال تو به مردی می‌ماند که هر ساله مبلغ کمی برای امنیّت خانه و اجناسش کنار می‌گذارد.»[۴]

این امام امیر‌المؤمنین علیه السّلام است که در بعضی از سخنانش تأکید می‌فرماید که برای دل‌ها، روی آوردن و روی گرداندنی وجود دارد. وقتی که زمان روی آوردن دل فرا رسید، پس باید در وجود خودت قدرت روحی و موجبات نیرومندی را ذخیره کنی.[۵] نماز به خاطر آثار بی‌شماری که در آن وجود دارد، یکی از مهم‌ترین آن ذخیره‌سازی‌ها است. این ذخیره‌سازی، در مراحل حالت‌های روی گرداندن دل، یا به دام هوای نفس افتادن، بسیار مفید است و در ایجاد ارادۀ نیرومندی که همواره تسلیم فرمان خدا است، بسیار سودمند می‌باشد.