۞     هم بزرگ ما را آفریده و هم ما را بزرگ آفریده است. ارزش هر مصنوعی به صانع اوست. ما را خدا آفریده است، پس ما را بزرگ آفریده (خدای بزرگ آفریده است) و بزرگ آفریده (انسان هم بزرگ آفریده شده است).

۞     بندگان را، هم عزیز و بزرگ آفریده است و هم عزیز و بزرگ آفریده است؛ یعنی هم بندگان او عزیز و بزرگند و هم خالق آنها عزیز و بزرگ است.

۞            خداوند تو را بزرگ آفریده است. تو عزیزی، از دیگری طلب عزّت نکن. عزّت در نفس خودت است.

۞     اگر به یک فقیر بی‎‎چیز با بی‎‎احترامی ‎پول زیادی بدهی و به طرفش پرت کنی، به تو می‎گوید پولت را بردار و برای پدرت مجلس ختم بگیر. همه بزرگ و بزرگ‎زاده‎اند و نزد خدا عزیزند، لذا توهین و تحقیر را تحمّل نمی‎کنند.

۞     حُسن هر مصنوعی مال صانعش است. وقتی می‎خواهی روی جنسی قیمت بگذاری، می‎پرسی مال کدام کارخانه است. بنی آدم را چه؟

۞     ببین این نفس بشر چقدر بزرگ است و شرافت دارد که شناخت او مساوی با شناخت خداست و آینه‎ی حق است. مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَقَد عَرَفَ رَبَّهُ: هر کس خودش را شناخت هرآینه خدایش را شناخته است. و امیرالمؤمنین علیه السّلام می‎فرماید: اَلجَاهِلُ بِنَفسِهِ جَاهِلٌ بِکُلِّ شَیءٍ: کسی که خودش را نشناسد، هیچ‎ چیز را نشناخته است.

۞     انسان نمونه‎ی خدا در روی زمین است. خداوند بتمامه در انسان تجلّی کرده است. وَ لَهُ المَثَلُ الاَعلیٰ: و برای خدا مثال برتر وجود دارد.

۞     همه‎ی زمین‎ها کربلا و همه‎ی زمان‎ها عاشوراست، پس امام حسین علیه السّلام همه‎جا و همه‎وقت هست. در آخرالزّمان همه‎چیز نقد است. در آخرالزّمان همه‎چیز در انسان می‎گنجد، حتّی خدا در انسان می‎گنجد چه رسد به امام و ولیّ خدا.

۞     همه‎ی مراتب و مقاماتی که برای اولیای خدا، در روایاتی که در کتاب‎ها نوشته شده، ذکر شده است، مال ماست. آنهایی که ما قادر به رسیدن به آنها نیستیم و خصوصی است و صرفاً مربوط به خودشان است را نگفته‎اند و نوشته نشده است.

۞            انسان همه‎چیز می‎شود؛ شیطان، جن، حیوان، مَلَک و بالاتر از مَلَک.

۞            قدّ روح از طبقه‎ی هفتم زمین تا اعلا علّیین است. روح مال امام است.

۞     هر مصنوعی صانع خود را نشان می‎دهد. چون صانع ما حی است و قدیم و نه می‎میرد و نه حوادث بر آن اثر می‎کنند، مصنوعش هم مرگ ندارد.

۞     پادشاهی که یک پسر نازپرورده در دربار داشت، دید اگر تا آخر کار شاهزاده در این ناز و نعمت بماند، لیاقت جانشینی او را نخواهد یافت و روزی که به قدرت برسد، مردم را در زحمت می‎گذارد و به آنها زورگویی می‎کند. این بود که به مأمورانش دستور داد به بهانه‎ی گشت و تماشا او را به کویر خشک و دور افتاده‎ای در کنار ده ویرانه‎ای ببرند و رها کنند و بازگردند. آنها هم همین کار را کردند. شاهزاده که با آن لباس‎های اشرافی تنها در کویر مانده بود، قدم می‎زد و با خود حرف می‎زد و مردم آبادی‎های اطراف را که رد می‎شدند، به جای خدمه‎ی کاخ می‎گرفت و به آنها امر و نهی می‎کرد که تخت مرا فلان جا بزنید و صبحانه‎ی مرا بیاورید و . مردم اوّل گفتند او دیوانه است؛ امّا دو سه نفر افراد عاقل و فهمیده‎ی آبادی که او را دیدند، فهمیدند که این لباس‎های اشرافی و این خواسته‎ها تناسبی با کویر ندارد و این پسر باید شاهزاده باشد و از جایی آمده باشد که این چیزها در آنجا برایش فراهم بوده است. این سلیقه‎ی انسان که هر چه می‎خواهد بخرد، هر چند هم که فروشنده جنس خوب و بادوامی را به او عرضه ‎کند، باز می‎پرسد بهتر و بادوام‎ترش را ندارید، و ازدواج که می‎خواهد بکند، به دنبال زنی می‎گردد که زیباتر و باکمال‌تر از او در دنیا نباشد، و این روحیّه‎ی انسان که اگر مثلاً برای کاری به اداره‎ای برود و کمی ‎او را معطّل کنند، اعتراض می‎کند که چرا من را معطّل کردید، اینها همه حکایت می‎کند که او شاهزاده‎ای است که سلطان او را برای رشد دادن به این کویر فرستاده است. اگر به خواسته‎های انسان از قبیل عمر جاودان و غنای بی‎‎پایان و قدرت بی‎‎نهایت و دقّت کنیم، معلوم می‎شود که او مال این کویر دنیا نیست، چون این قبیل چیزها در دنیا نمی‎تواند وجود داشته باشد که روزی آنها را در این عالم دیده و حالا هوس کرده باشد. آیا تا به حال فکر کرده‎اید که این اشتها و این روحیّه از کجا آمده و در درون ما مخفی شده است؟

۞     خواسته‎های اصلی انسان هیچ ‎یک در عالم طبیعت یافت نمی‎شود؛ ثروت بی‎‎نهایت، قدرت بی‎‎نهایت، عمر بی‎‎نهایت و او مثل مَلِک‎زاده‎ای است که او را به دهی برده و رها کرده‎اند و او با خود حرف می‎زند و اُرد چیزهایی را می‎دهد که در کاخ داشته است، غافل از این‎ که اینجا ده است و آن چیزها در ده وجود ندارد. این آرزوها نشان می‎دهد انسان اهل ده طبیعت نیست و روزگاری در بارگاه سلطان هستی می‎زیسته است و امروز هم طالب همان منزل است.

۞            وقتی آنچه در انسان هست به ظهور برسد، نیاز به اسباب و آلت و حرکت نخواهد داشت.

۞     در انسان چیزی هست که اگر به فعلیت برسد، خواصّی را که در همه‎ی اشیاء پس از پرورش داده شدن آنها ظهور می‎کند، یک‌جا خواهد داشت و بدون نیاز به حرکت و اسباب، کار همه‎ی آنها را می‎کند.

۞            خَلَقَ المَوتَ (جسم) وَ الحَیوةَ (روح) لِیبلُوَکُم اَیُّکُم اَحسَنُ عَمَلاً: خود شما کیستید که این دو را برای آزمایش شما آفرید؟

۞            حیاتی که مقابلش موت است و علمی ‎که مقابلش جهل است و قدرتی که مقابلش ضعف است، شما نیستید. شما غنایی هستید که فقر در آن راه ندارد، علمی هستید که جهل در آن راه ندارد و قدرتی هستید که ضعف در آن راه ندارد.

۞     توی صندوقخانه‎ی جانت را رسیدگی کن، ببین چرا زیبایی و خوبی و نور را دوست داری؟ چرا ولو آدم خوبی هم نیستی، ولی آدم خوب را دوست داری؟

۞     خداوند دوست ندارد بنده‎اش از بدی‎هایش بگوید، چون هر چه هست، مصنوع خود خداست و خدا او را خوب آفریده است. اگر خیلی خود را بد می‎دانی، آخرش به تو می‎گوید مال بد بیخ ریش صاحبش. همان‎طور که خداوند تو را پوشاند، تو هم خودت را بپوشان و از بدی‎هایت دم نزن.

۞     اگر شما دائم از گناهان و نفس خود و عقوبت‎های الهی گله و شکایت کنید و از حق‎تعالی اظهار خشنودی نکنید، هر کس شما را ببیند، می‎گوید این‌ها چه مولایی دارند که اصلاً امیدوار نیستند آنها را ببخشد و کار آنها را اصلاح کند.

۞            خدا از نعمت‎هایش بهتر است. نعمت‎ها را برای ما و ما را برای خودش آفریده است.

۞     اِلَهی کَیفَ اَستَعِزُّ وَ فِی الذِّلَّةِ أرکَزتَنى، أم کَیفَ لا أستَعِزُّ وَ اِلَیکَ نَسَبتَنى: خدایا چگونه طلب عزّت کنم، در حالی که تو مرا در خواری میخکوب نموده‎ای و چگونه عزّت نجویم، در حالی که مرا به خودت نسبت داده‎ای.

۞            اسب بهترین مرکب‎هاست، ولی اغلب صاحبش را اگر حواسش جمع نباشد، بر زمین می‎زند و می‎کشد. نفس ما همان اسب است.

۞     ان‎شاء‎الله خدا ما را راکب قرار دهد و مرکوب نباشیم. این طبیعت و بدن مرکب ماست، نکند او سوار ما شود. این بدن الاغ است، ولی اگر با آن نماز بخوانی و یاد خدا کنی، براق می‎شود، یعنی مرکبی که با آن به معراج می‎روند.

۞            اگر همه‎ی عمرم و همه‎ی دارایی‌ام را صرف غذا و پالان و نعل این الاغ کنم، پس کی سوار آن بشوم؟

۞     در دنیا اغلب مرکب‎ها سوار راکب‎ها شده‎اند. بدن و طبیعت الاغ انسان است. الاغ که سیر شود، لگد می‎اندازد و عرعر می‎کند؛ امّا وقتی گرسنه باشد، لگد نمی‎اندازد و عرعر نمی‎کند و فرمان صاحبش را بهتر می‎برد.

۞            نفس تا صاحبش جاهل است، اژدهاست. وقتی معرفت آمد، عصا می‎شود؛ مثل عصای حضرت موسی علیه السّلام.

۞            حواس پنجگانه و شهوت و غضب، هفت در جهنّم است و اگر عقل بر آنها حاکم شود، به اضافه‎ی عقل، هشت در بهشت می‎شوند.

۞     نَفس، فجر کاذب است و امر عدمی‎ است و اصلاً شاید از نَفَس باشد، یعنی یک دم است. جمله‌ی  نفس اژدرهاست او کی مرده است  را هم خود نفس می‎گوید. امیدوارم به جایی برسی که بگویی این‎قدر با او بد هستم که اصلاً یادش نمی‎کنم. دَعِ البَاطِلَ حَتّی یَمحُو: باطل را واگذار تا محو و نابود شود.

۞     کسی که تقلید می‎کند، نفس ندارد که نگران طغیان آن باشد. نفس مال کسی است که عالم و مجتهد است و مستقلّ است. اوست که ممکن است ادّعا کند و موجب اذیت مردم شود. این امکان وجود دارد که شخصی از طبیعت حرکت کند و از مراتب بالای معنوی سر در بیاورد و در طول راهش هم اصلاً نفس را ندیده باشد.

۞     در خانواده‎هایی که خَیّرند، بچّه‎ها خیّر و مطیعند و اصلاً نفسشان طلوع نمی‎کند. کسانی را هم که عقلشان بزرگ است و ممکن است ادّعایی بکنند، ان‎شاء‎الله خداوند خودش آن را علاج می‎کند. این قبیل اشخاص اگر یک خورده ریاضت بکشند و به خلق خدا خدمت کنند، نفسشان خسته می‎شود و از بین می‎رود. اگر هم این کار را نکنند، زمانه آنها را ادب می‎کند. وقتی غرور آنها را گرفت و ادّعا کردند، بالأخره سرشان به سنگ می‎خورد و متنبّه می‎شوند و نفسشان فروکش می‎کند.