۞     با علم کار کنی، خوب است. ان‎شاء‎الله خدا از نور خودش و نور اولیائش نصیب ما کند. علم وقتی خیلی قوی شد، آن عالِم چون به مسبّب‌‌الاسباب راه پیدا کرده است، بدون اسباب کار انجام می‎دهد.

۞            نجات همه به علم و معرفت است. علم حتّی موجب می‎شود انسان به کمک آن زهر مار را بگیرد و با آن مارگزیده را درمان کند.

۞            جهل با صاحبش آن می‎کند که هیچ دشمنی با دشمنش نمی‎کند.

۞            انسان وقتی جاهل است و خودش را گم کرده است، می‎گوید بگردیم تا خدا را پیدا کنیم. چون جاهل است، چنین است. اگر مقصد و گم‎شده، نزدیک‌ترین اشیا باشد، نمی‎بیند، ولی وقتی نور فهم و علم پیدا شد، غیر از حق‌تعالی چیز دیگری را نمی‎بیند؛ هر جا بنگرد، حق را می‎بیند، جایی پیدا نمی‎کند که حق‎تعالی نباشد. اَینَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجهُ اللهِ: به هر طرف روی بگردانید، وجه خدا همانجاست. ببین فرق علم و جهل چقدر است. هَل یَستَوِی اَلَّّذینَ یَعلَمونَ وَ الَّذینَ لا یَعلَمونَ: آیا کسانی که می‎دانند با کسانی که نمی‎دانند، یکسانند؟

۞            همه‎ی انبیا و همه‎ی کتاب‎های آسمانی برای رفع جهل آمده‎اند.

۞     عامّه‎ی مردم دو حجاب دارند: جهل و جهل به جهل. اولیا غیر معصوم یک حجاب دارند: جهل و علم به جهل. معصوم حجاب ندارد: علم.

۞     کلید غنا، فقر در درگاه ربوبی است و کلید قدرت، اظهار عجز است و کلید علم، اظهار و اقرار به جهل است. لا أدری نِصفُ العِلمِ. اگر به جهل خود یقین کردی، راه علم به رویت باز شده است. سه بار بگو نمی‎دانم؛ یکی برای دنیا، دیگری برای برزخ، سومی ‎برای قیامت. یعنی نه تنها الآن نمی‎دانم، همواره هم نخواهم دانست. وقتی به جهل خود اقرار کردی، خزائن علم الهی به رویت باز می‎شود.

۞     اقرار و اعتراف به  نمی‎دانم  و  نمی‎توانم  رشد می‎آورد.  نمی‎دانم ، نصف علم و  نمی‎توانم ، نصف توانستن است. اگر دو بار بگویی، یعنی هم الآن  نمی‎دانم  و  نمی‎توانم  و هم همیشه  نمی‎دانم  و  نمی‎توانم ؛ یکی برای دنیا و یکی برای آخرت. دو بار که بگویی، می‎شود همه‎ی علم و همه‎ی توانستن. البته اقرار به  نمی‎دانم  و  نمی‎توانم  سخت است، ولی اَفضَلُ الاَعمالِ اَحمَزُها: بهترین اعمال سخت‎ترین آنهاست.

۞            هر علم و اختراعی که اهل دنیا دارند، از خانه‎ی اهل بیت علیهم السّلام آمده است.

۞     تا ولایت را درک نکرده‎ایم، ‎تنها سه حرف از علم را داریم. وقتی از ولایت سر در آوردیم و جمال ولی خدا را رؤیت کردیم، به همه‎ی بیست و هفت حرف علم رسیده‎ایم.

۞     شیعیان و دوستان اهل بیت علیهم السّلام پیش محمّد و آل محمّد علیهم السّلام درس بخوانند، کافی است. در زیارت جامعه آمده است بِمَحَبَّتِکم وَ وِلایَتِکم عَلَّمَنا اللهُ مَعالِمَ دینِنا: به محبّت و ولایت شما خداوند معالم دین ما را به ما آموخت. محبّت یعنی دوست داشتن، ولایت یعنی فرمان بردن. ولایت از آثار محبّت است.

۞            اهل ذکر نور دارند و با یک نظر جهل اطرافیان را از بین می‎برند.

۞            خُذُوا العِلمَ مِن اَفواهِ الرِّجالِ: علم را از افواه رجال بگیرید. لِکُلِّ کَبَدٍ حَرّاءٍ اَجرٌ: برای هر جگرسوخته‎ای پاداشی است. معرفت را از کبدهای داغ بگیرید.

۞     فقیه مشکل‎گشاست. اگر کسی درس بخواند و برای خلق مشکل درست کند و راه خدا را مشکل کند، فقیه نیست. فقیه راه را آسان می‎کند. فقیه یعنی کسی که تقلاّ می‎کند احکام را آسان کند و در آیات و روایات دقّت می‎کند که کار را برای خلق آسان کند. مثلاً اگر برای پاک شدن چیزی، من دو بار آن را آب می‎کشم، او می‎گردد ببیند می‎شود به یک بار اکتفا کرد؛ نه اینکه تلاش کند که ثابت کند سه بار باید آب کشید.

۞     فقیه یعنی مشکل‎گشا. خدا نکند آدم با درس خواندن مستشکل شود و به جای حلّ مشکلات خلق، در آنها تردید و شک ایجاد کند و باور آنها را متزلزل نماید.

۞     فقیه کسی است که اگر کتابی حجیم است، آن را عصاره‎کشی و خلاصه کند و نصف کند. علی علیه السّلام که اوّل فقیه آل محمّد علیهم السّلام است، ببینید چه کرده است. فرمود تمام قرآن در سوره‎ی حمد است و همه‎ی سوره حمد در بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ آن است و تمام بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ در ب اوّل بسم‌‌الله و تمام ب در نقطه‎ی زیر ب است و من نقطه‎ی تحت باء بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ هستم. ببینید پی در پی عصاره‎گیری فرمود تا به نقطه رسید. این یک قاعده است و باید از آن تبعیت کرد. تو هم همه‎ی حرف‎هایی که بلدی، به بچّه‎ات نزن. عصاره‎اش را بگیر و کمش کن و آن را تحویلش بده.

۞     فقاهت این است که مصیبتی که برای خودت یا دیگری پدید آمد، خیر بودن آن را پیدا کنی. فقر و مرض و گرفتاری و، هر چه که آمد، خیر بودنش را پیدا کنی.

۞            فقیه یعنی کسی که غوص می‎کند و از خزائن خدا چیزهای خوب را برای مردم بیرون می‎آورد.

۞     فقیه یعنی فهیم، یعنی کسی که مسائل را خوب می‎فهمد و تشخیص می‎دهد. برای فقیه شدن دو راه وجود دارد؛ یکی درس خواندن و دیگری محبّت. کسی که اهل محبّت است، فقیه است و درست و نادرست و خوب و بد و شایسته و ناشایست را بدون نیاز به تحصیل علم و درس خواندن تشخیص می‎دهد.

۞     معارف الهی آب است. باید کاری کنید که مثل چاه آرتزین از درون خودتان آب بجوشد. گرفتن معارف از دیگران با شنیدن و خواندن، مثل ریختن آب در چاه است که بعد از اندک مدّتی آب آن بو می‎گیرد و متعفّن می‎شود. باید کمی ‎وقت صرف کرد و با مطالعه کردن، در درون خود حفّاری کرد تا به آب رسید. مقصود از مطالعه، تفکّر است نه کتاب خواندن. البته هنگام کندن چاه وقتی به زمین سخت برسند، مقداری آب می‎ریزند تا زمین نرم و قابل کندن شود. در این حد، استفاده از کلام و نوشته‎های دیگران مفید است. وقتی از درون خودت آب جاری شد، شکر کن و از آن آب بکش و خودت بخور و به دیگران هم بده.

۞     بشر با صِرف خواندن کلام حق به نجات دست نمی‎یابد. زود نگو فهمیدم و به زمین نگذار. اوّل خواندن است، بعد فهمیدن و بعد مصداق کلام شدن. وقتی به کلام حقّی رسیدی، تا مصداق آن نشده‎ای، رها نکن.

۞     علم غیر از معلومات است. ان‎شاء‎الله علمتان به معلوم برسد، یعنی در وجودتان متبلور باشد؛ به نحوی که اگر پرسیدند معلوماتت چیست، بگویی بیا و ببین.