۞            ضعف، خزانه‎ی قدرت خداست.

۞            خزانه‎های خدا در اختیار اهل ضعف است.

۞            پی بردن و اقرار به ضعف و عجز خود در راه خدا باعث گشایش راه‎ها می‎شود.

۞     امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمود: ایمان عبد درست نمی‎شود تا وقتی که اعتمادش به آنچه نزد خداست، بیشتر از اعتمادش باشد به آنچه نزد خودش است. طاعات و عبادات ما پیش ماست، ولی آنچه پیش خداست، خیلی بزرگ‌تر است؛ به آن امیدوار باش. وقتی احتیاج پیدا کردی، چه دنیوی و چه اخروی، چشمت را به خزانه بدوز؛ همه چیز پیش اوست.

۞     تا وقتی گمانمان این باشد که با همّت و تلاش و هنر خودمان می‎توانیم خوبان را ببینیم و به لقائشان نایل شویم، راه به جایی نمی‎بریم. وقتی هر هنری داشتیم، به کار بستیم و دیدیم نتیجه‎ای به دست نیامد و از فعل خودمان مأیوس شدیم، خداوند پرده را کنار می‎زند و به ما نشان می‎دهد. قرآن فرمود: حَتّی اِذَا استَیأَسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّوا اَنَّهُم قَد کُذِبُوا جَاءَهُم نَصرُنَا: تا وقتی که پیامبران مأیوس شدند و یقین کردند که امّتشان آنها را تکذیب نموده‎اند (و مردم گمان کردند که پیامبران وعده‎های دروغ داده‎اند)، نصرت ما فرا رسید. و نیز فرمود: سَنُریهِم آیاتِنا فِی الآفاقِ وَ فى اَنفُسِهِم: به زودی نشانه‎های خودمان را در آفاق جهان و در درون خودشان به آنها نشان می‎دهیم. یعنی ما به آنها نشان می‎دهیم، نه اینکه خودشان با تقلاّی خود می‎توانند ببینند.

۞     جا دارد ما هم مثل برادران یوسف به حضرت ولیِّ عصر عجّل‌الله‌‌تعالی‌‌فرجه عرض کنیم: یا اَیُّهَا العَزیزُ مَسَّنا وَ اَهلَنا الضُّّرُّ وَ جِئنَا بِبَضاعَةٍ مُزجاةٍ فَأوفِ لَنا الکَیلَ وَ تَصَدَّق عَلَینا اِنَّ اللهَ یَجزِی المُتَصَدِّقینَ: ای عزیز مصر وجود، به ما و خاندانمان سختی رسیده است و مایه‎ی ناچیزی با خود آورده‎ایم (دست خالی بودن در نزد خدا و اولیائش)، پس پیمانه‎ی ما را به طور کامل عطا کن (محبّت خدا و خوبان خدا) و به ما صدقه بده و انفاق کن که هرآینه خداوند صدقه‎ دهندگان را پاداش می‎دهد.

۞            دزدی به مزرعه‎ای رفت و جوالی را همراه خود برد. اوّل مقداری کدوحلوایی و هندوانه و خربزه در جوال ریخت، بعد مقداری سیب و سیب زمینی و بادمجان و خیار، و روی آن مقداری سبزی‎های مختلف مثل تره و ریحان. درِ جوال را بست و آماده‌ی فرار شد. ناگهان صاحب مزرعه با نوکرهایش رسیدند. نوکرها دزد را گرفتند و به درختی بستند و از ارباب پرسیدند با او چه کنیم. ارباب دستور داد هر چه داخل جوال است، یکی یکی بیرون بیاورند و به سر دزد بزنند. نوکرها مشغول شدند و سبزی‎های لطیف را که روی جوال بود، یکی یکی برمی‌داشتند و به سر دزد می‎زدند، ولی دزد گریه می‎کرد و می‎گفت: اَللّهُمَّ اجعَل عَواقِبَ امُورِنا خَیراً: خدایا آخر و عاقبت کارهای ما را ختم به خیر کن. چون می‎دانست آخر کار چیزهایی مثل کدوحلوایی و هندوانه و خربزه را که اوّل در جوال ریخته، بر سرش خواهند زد. در آخرت هم همان چیزهایی را باید متحمّل شویم که در دنیا در جوالمان ریخته‎ایم. البته دوست اهل بیت علیهم السّلام ته جوالش سوراخ است و عملی را، چه صالح و چه ناصالح، ذخیره نمی‎کند. همان‎طور که امیرالمؤمنین علیه السّلام بر کفن سلمان با انگشت نوشتند:

 وَفَدتُ عَلَی الکَریمِ بِغَیرِ زادٍ      مِنَ الحَسَناتِ وَ القَلبِ السَّلیمِ 

(بدون زاد و توشه‎ای از کارهای خوب و قلب سلیم بر خدای کریم وارد شدم.)

سیئات را استغفار می‎کند: التّائبُ مِن الذَّنبِ کَمَن لا ذَنبَ لَهُ: کسی که از گناه پشیمان و تائب باشد، مثل کسی است که گناهی ندارد. حسنات را هم کار خدا می‎داند، نه کار خودش: مَا اَصَابَکَ مِن حَسَنَةٍ فَمِنَ اللهِ: هر خوبی و حسنه‎ای که به تو رسید، از خداست. بنابراین دوست اهل بیت علیهم السّلام دست خالی است. خدا هم دست خالی‎ها را دوست دارد؛ چون کسی که بر فرد کریم وارد می‎شود، زشت است همراه خود زاد و توشه‎ای بردارد.

 وَ حَملُ الزّادِ اَقبَحُ کُلِّ شَیءٍ       اِذَا کَانَ الوُفُودُ عَلَی الکَریمِ 

(و هنگامی ‎که انسان بر شخص کریمی ‎وارد می‎شود، زشت‎ترین چیز همراه ‌بردن زاد و توشه است.)

۞            سالک در طریق باید، همواره خود را دست خالی و بی‎‎چیز ببیند و خود و اعمالش را نبیند.

۞            بهترین عطیه‎ی خدا به زاهد و عابد این است که زهد و عبادتشان را از آنها بگیرد و آنها خود را دست خالی ببینند.

۞     بزرگ‌ترین مزد این است که خدا فهم انسان را بزرگ کند تا درک کند و اقرار نماید که: مَا عَرَفنَاکَ حَقَّ مَعرِفَتِکَ وَ مَا عَبَدنَاکَ حَقَّ عِبَادَتِکَ: خدایا آن‎‌گونه که حقّ شناختن تو بود، ما تو را نشناختیم و آن چنان که حقّ عبادت تو بود، عبادت تو را به جا نیاوردیم.

۞     هر کس درست کار کند، مزدش این است که آخرش می‎بیند آنچه در پی آن بود، نشد. عابد می‎گوید: مَا عَبَدنَاکَ حَقَّ عِبَادَتِکَ: آن‌گونه که شایسته‎ی عبادت کردن تو بود، تو را عبادت نکردیم. عارف می‎گوید: مَا عَرَفنَاکَ حَقَّ مَعرِفَتِکَ: آن‌‎گونه که شایسته‌ی معرفت تو بود، تو را نشناختیم. قرآن هم فرمود: حَتَّی اِذَا استَیأََسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّوا اَنَّهُم قَد کُذِبُوا جَاءَهُم نَصرُنا: تا وقتی که پیامبران مأیوس شدند و فهمیدند کسی حقیقتاً دعوت آنها را تصدیق نکرده است، نصرت ما برای آنها آمد؛ یعنی وقتی در پایان کار دیدند که همه‎ی تلاش‎هایشان بی‎‎نتیجه بوده است و به هدف نرسیده است.

۞            وقت مزد دادن، عبد از کار می‎افتد. عصر که به کارگر مزد می‎دهند، کارگر دست از کار می‎کشد.

۞     همان‎طور که هر کس در دنیا چند روزی بر سرِ کار و پُستی است و بالأخره روزی دستش را از آن کار قطع می‎کنند، در عبادت و طاعت هم همین‎طور است و بالأخره روزی دستش را از آن قطع می‎کنند.

۞     هر وقت گفتی آنچه دارم، نتایج زحماتی است که مثلاً برای درس‌خواندن متحمّل شده‎ام یا محصول ریاضت‎های سخت و طاقت‎فرسایی است که کشیده‎ام یا ثمره‎ی عبادات زیادی است که کرده‎ام و، خدا را پوشانده‎ای و بر تن ایمانت لباس ظلم کرده‎ای. ولی اگر هر چه موجودی داری را عطای خدا دیدی، آن ‎وقت به وادی امن وارد شده‎ای. حدیث اولواالالباب هم علّت عمده‎ی ناکامی ‎اکثر اهل علم و حکمت و ریاضت در سیر الی الله را همین می‎داند که به تقلاّ و تلاش و عبادت و ریاضت خودشان توجّه دارند و متّکی هستند و حقّ خداوند را مراعات نمی‎کنند و عطای خداوند را نمی‎بینند.

۞     یک زن و شوهر مشهدی می‎خواستند از رودخانه عبور کنند. زن، قوی و درشت هیکل و مرد ضعیف و ریزجثّه بود. زن که دید شوهرش قدرت ندارد با پای خود از جریان آب شدید رودخانه بگذرد، او را روی دوش خود گرفت و مشغول عبور از رودخانه شد. در بین راه زن برای اینکه به شوهرش روحیّه بدهد، به او گفت: ماشاءالله خوب سنگینی. مرد، غافل از اینکه روی کول زنش قرار دارد، بادی به غبغب انداخت و به او گفت: خوب ماشاءالله من مَردم. غروری که عبد در اثر عبادت یا افعال خیری که با هدایت و توفیق و حول و قوّه‎ی الهی انجام داده است پیدا می‎کند و ادّعاهایی که بر اثر این غرور می‎کند، مثل ادّعای مرد بودن آن مشهدی روی کول زنش است.

۞     در حدیث است که کُلُّکُم ضالٌّ اِلاّ مَن هَدَیتُهُ: همه‎ی شما گمراهید، مگر کسی که من هدایتش نموده‎ام. به همین ترتیب می‎توان گفت: کُلُّکُم فَقیرٌ اِلاّ مَن اَغنَیتُهُ، کُلُّکُم ضَعیفٌ اِلاّ مَن اَقوَیتُهُ، کُلُّکُم جَاهِلٌ اِلاّ مَن عَلَّمتُهُ، کُلُّکُم مَیِّتٌ اِلاّ مَن اَحیَیتُهُ.

۞     به حضرت سلمان گفتند: برده‎ای یا آزاد؟ فرمود: برده بودم، آزاد شدم به محمّد صلّی الله علیه و آله و سلّم. گفتند: گمراهی یا راه‎یافته؟ فرمود: گمراه بودم، هدایت شدم به محمّد صلّی الله علیه و آله و سلّم. گفتند: فقیری یا غنی؟ فرمود: فقیر بودم، غنی شدم به محمّد صلّی الله علیه و آله و سلّم.

۞     یکی از رفقا می‎گفت شما بیست میلیون تومان پول دارید، من هم بیست میلیون تومان بدهی دارم. بیایید دارایی‎هایمان را روی هم بریزیم و نصف کنیم. داستان عبد و خدا همین است. عبد فقر و جهل و نیستی مطلق است و خدا غنا و علم و هستی مطلق.

۞            ما که هیچ چیز نداریم و تو خالی هستیم، وقتی با همه‌چیزدارها رفیق شویم، پُر و همه‌چیزدار می‎شویم.

۞            گدایی و فقر، کار دائمی ‎ماست.

۞     طاعات و عبادات و تقوا، زاد و توشه است. زاد و توشه مال بین راه است که در طول عالم برزخ مرتّب آن را برداری و بخوری و راه بروی تا به منزل مقصود برسی، و الاّ وقتی در قیامت خدمت کریم رسیدی، بهتر آن است که دست خالی باشی. یعنی خودت و اعمال خوبت را نبینی. نزد کریم دست خالی بودن شرافت است. خیلی زشت است که به کریم، زاد و توشه و عمل ارائه دهی. زاد و توشه‎ی راه چیزی است که در طول راه مصرف می‎شود. عبادات و اعمال به درد طی کردن برزخ می‎خورد. به قیامت که رسیدیم، با شفاعت محمّد و آل محمّد علیهم السّلام بر خوان ضیافت الهی خواهیم نشست. به موسی علیه السّلام خطاب شد اینجا وادی مقدّس است، دو کفشت را بیرون بیاور تا بتوانی در آن پا بگذاری.

۞            هیچ ‎کس جز با شفاعت نجات پیدا نمی‎کند. هیچ ‎کس بابت اعمالش از خداوند طلبی نخواهد داشت که استحقاق بهشت پیدا کند.

۞     در قیامت، از اوّلین و آخرین، هیچ‎ کس با عمل خودش نجات ندارد. عمل‎ها توشه‎ی راه برزخ تا قیامت است که در بین راه مصرفش می‎کنند. به قیامت که رسیدند، تنها با شفاعت محمّد و آل محمّد علیهم السّلام نجات پیدا می‎کنند.

۞            هر وقت دستت را پر دیدی، یک فوت کف دستت بکن تا مطمئن شوی خالی است. اگر چیزی هم داری، بذل و بخشش کن.

۞     در مکّه شخصی از من خواست به جای او نماز طواف نساء بخوانم. گفتم تو همان نماز بدت را که قبول نداری بخوان، بعد من از طرف تو نماز می‎خوانم. وقتی که نمازش را خواند، دیدم چقدر قشنگ نماز خواند. معلوم است کسی که این‎طور خود را دست خالی ببیند، نمازش چقدر قشنگ می‎شود. هر کس به من مراجعه کند، با او همین کار را می‎کنم.