۞     برای اینکه بتوانیم چیزی را ببینیم، باید از او جدا شویم و فاصله بگیریم و به جایی برویم که او نباشد و از آنجا به او نگاه کنیم تا او را ببینیم. جایی هست که خدا نباشد تا برویم از آنجا خدا را ببینیم؟ می‎توانیم از خدا جدا شویم تا او را ببینیم؟ خدا نور چشم ماست؛ چیزی که توی تخم چشم ماست را چطور می‎توانیم می‎بینیم؟ این بود که خداوند به موسی علیه السّلام فرمود: لَن تَرٰینى: هرگز مرا نخواهی دید. وقتی از دیدن با چشم ظاهر مأیوس شدی و چشم‎هایت را روی هم گذاشتی و با روح از داخل مشغول شدی، چند مدّت که گذشت متوجّه می‎شوی که لَن تَرٰینى برای درونت هم بود، پس داخل هم خیلی مشغول نمان.

۞     در برابر تقاضای موسی علیه السّلام در مورد رؤیت خدا، حق‌تعالی پاسخ داد: لَن تَرٰینى: ابداً نمی‎توانی مرا ببینی. این ندیدن به خاطر شدّت ظهور حق‎ است، نه دوری آن. یعنی او آن‌قدر به تو نزدیک است که در تخم چشم تو است و همه‎ی وجود تو را فرا گرفته است، لذا تو نمی‎توانی او را ببینی. چرا که دیدن، دوئیت و فاصله می‎خواهد. وقتی وحدت کامل باشد، دیدنی در کار نیست؛ یا مَن هُوَ اختَفی لِفَرطِ نُورِهِ: ای کسی که از شدّت روشنائی‌اش پنهان شده است.

۞     اگر چیزی را آن‎‌قدر به چشم نزدیک کنید که به آن بچسبد، دیگر چشم قادر به دیدن آن نیست. در دعای بعد از زیارت آل یس در مورد امام زمان عجّل‌الله‌‌تعالی‌‌فرجه تعبیر نُورِ اَبصارِ الوَری: نور چشم‎های آفریدگان به کار برده شده است. از نور چشم به چشم نزدیک‌تر چیست؟ پس هم معلوم شد امام زمان عجّل‌الله‌‌تعالی‌‌فرجه به ما چقدر نزدیکند و هم روشن شد که چرا چشم ما امام زمان عجّل‌الله‌‌تعالی‌‌فرجه را نمی‎بیند.

۞     چشم به منزله‎ی عینک است و قدرتِ دید، چیز دیگری است. گوش مانند سمعک است و قدرت شنوایی، چیز دیگری است. آن که می‎بیند و می‎شنود، همان امام زمان است. امام زمان علیه السّلام نُورِ اَبصارِ الوَری است، یعنی نور چشم‎های خلایق. چشم که نمی‎تواند نور چشم را ببیند، چشمت را ببند و بیرون نگرد.

۞     وقتی چیزی نزدیک باشد، دیده نمی‎شود و به آن توجّه نمی‎شود و فراموش می‎شود، مثل بچّه‎ی خود انسان که چون همیشه کنار اوست، خیلی جلب توجّه نمی‎کند. لذا خدا هم که صانع است و همیشه همراه مصنوعش است، دیده نمی‎شود و فراموش می‎شود.

۞     در حدیث معرفت بالنّورانیه حضرت امیر علیه السّلام به سلمان و ابوذر فرمود: یا سَلمانُ وَ یا جُندَبُ اِنَّ مَیِّتَنا لَم ‌یَمُت وَ غائِبَنا لَم‌ یَغِب وَ اِنَّ قَتلانا لَن ‌یَقتُلُوا: ای سلمان و ای جندب! هرآینه مرده‎ی ما نمی‎میرد و غایب ما غایب نمی‎باشد و کشته‎های ما هرگز کشته نشده‎اند. پس مرگی وجود ندارد، غیبتی وجود ندارد، امام ما غائب نیست.

۞     موالیان ما دست ما را گرفتند تا از بازار دنیا عبور دهند و به آخرت و دیدار خدا برسانند، ولی ما سرگرم متاع دنیا شدیم و دستمان را از دستشان بیرون کشیدیم و لذا در بازار دنیا گم شدیم و محجوب در پرده‎ی غیبت گشتیم. خدا و امام غایب نیستند. هر چه در نظر اهل دنیا غایب است، در نظر مؤمنین حاضر است.

۞     اِنتِظارُ الفَرَجِ هُوَ الفَرَجُ: انتظار فرج همان فرج است. اگر انتظار تکمیل شود، فرج حاصل است. اَکثِرُوا الدُّعاءَ بِتَعجیلِ الفَرَجِ فَاِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُم: برای تعجیل در فرج بسیار دعا کنید که آن فرج خود شماست. ما باید از محجوبیت خارج شویم، خدا و اولیائش در حجاب نیستند، ما باید به فرج برسیم. اِنَّ الرّاحِلَ اِلَیکَ قَریبُ المَسافَةِ و اِنَّکَ لا تَحتَجِبُ عَن خَلقِکَ اِلاّ اَن تَحجُبَهُم الامالُ (الاَعمالُ) دُونَکَ: کسی که به سوی تو سفر کند، راهش نزدیک است و هرآینه تو از مخلوقاتت حجاب بر خویش نکشیده‎ای، جز آنکه آرزوها (کارهای بد و یا نفس توجّه به اعمال خودشان و فاعل و مؤثر پنداشتن خودشان) آنها را از تو محجوب ساخته است.

۞     روزی با یکی از روحانیون که سابقه‎ی دوستی با او داشتم، در مجلسی به هم برخورد کردیم. او به عنوان شوخی به من گفت: از آن غیب‎هایی که می‎گویند شما از آنها صحبت می‎کنید، یک مقدار برای ما هم بگویید. من هم به او گفتم این شما هستید که غیب می‎گویید. یک عمر که سر منبرها از خدا و پیامبر و ائمّه علیهم السّلام و بهشت و دوزخ و ملائکه صحبت کرده‎اید، آیا هیچ یک از آنها را دیده‎اید؟ پس هر چه گفته‎اید، غیب گفته‎اید. امّا من هر چه می‎گویم، می‎بینم و می‎گویم؛ لذا اصلاً غیب نگفته‎ام و نمی‎گویم.

۞            من هیچ ظلماتی نمی‎بینم؛ هر چه هست، نور و خوبی است.

۞            همه جا خلوت است. در شلوغی‎ها هم جز خلوتی نمی‎بینم.

۞     بشر خدا را می‎پوشاند و خودش را ارائه می‎دهد. مردم چشم که باز می‎کنند، زمین و آسمان و خلایق را می‎بینند و دائم از آنها می‎گویند، ولی من هر چه چشم‎هایم را می‎مالم که بلکه خدا را نبینم و آنچه را مردم می‎بینند ببینم، باز هم نمی‎شود و هر جا نگاه می‎کنم فقط خدا را می‎بینم.

۞     وقتی توجّه خود را به غیب متمرکز کنیم، هر چه آشکار و مشهود است، محو و پنهان می‎شود و آنچه غیب است، آشکار و مشهود می‎گردد.

۞     تا چشم کسی عادت به دیدن بدی‎ها و زشتی‎ها داشته باشد، خدا و اولیائش را که یکپارچه خوبی و زیباییند، نمی‎تواند ببیند. باید چشم را از دیدن بدی‎ها و زشتی‎ها پاک کرد تا خوبان را دید.

غســل در اشـک زدم کاهل طریقت گویند

 

پاک شو اوّل و پس دیده بر آن پاک انـداز

 

یا رب آن زاهد خودبین که به جز عیب ندید

 

دود آهیـش در آییـنه‎ی ادراک انـــــداز

 

چشــم آلــوده‎نظر از رخ جانان دور اســـت

 

بر رخ او نظـــر از آینــــه‎ی پاک انـداز