-

هنگامى که سالک موحّد در سلب و عطا، بخشش و دریغ، عفو و عذاب، رهاندن و دربند کردن، غیر خدا را فقیر، عاجز و هیچ‌کاره دانست و خداىِ همه‌کاره را نیز غنىّ کریم، غفور رحیم و صاحب فضل عظیم شناخت، در نیل به خواسته‌هایش تنها به او امید مى‌بندد و از او درخواست مى‌کند و در معرض محرومیّت‌ها تنها از قطع عنایت و لطف او مى‌هراسد و براى مبتلا نشدن به حرمان و محرومیّت، چشم طمع به فضل او مى‌بندد و دست نیاز به درگاه او دراز مى‌کند. دعاى حقیقى یعنى تنها از خدا خواستن و به دیگرى چشم امید نداشتن. چنین دعایى یکى از ثمرات توحید در خوف و رجاست.

قرآن کریم مى‌فرماید : وَ ادعوهُ خَوفاً وَ طَمَعاً اِنَّ رَحمَةَ اللهِ قَریبٌ مِنَ الُمحسِنینَ: در حالى که از خدا ترسانید و به خدا امید و طمع دارید، خدا را بخوانید و از خدا درخواست کنید، که خداوند به نیکوکاران نزدیک است.[۱] و در توصیف انبیاى سلف مى‌فرماید: کانوا یُسارِعونَ فِى الخَیراتِ وَ  

یَدعونَنا رَغَباً وَ رَهَباً وَ کانوا لَنا خاشِعینَ : در کارهاى خیر پیشى مى‌گرفتند و با بیم و امید، ما را مى‌خواندند و دعا مى‌کردند و در برابر ما خاشع و فروتن بودند.[۲]