هر هنرمند، اثر هنرى را که آفریده است، دوست دارد؛ لذا خداوند نیز مخلوق را دوست مى‌دارد. متقابلاً هر اثر هنرى، معرّف و نشانگر هنرمندى است که آن را پدید آورده است. از همین روست که اشخاص مثلا با دیدن تابلوى نقّاشى زیبایى، به ستایش نقّاش آن مى‌پردازند و با دیدن قالى خوش‌نقش و نگارى، از قالى‌باف آن تمجید مى‌کنند. یعنى نقّاش را در نقش و قالى‌باف را در قالى مى‌بینند. به بیان دیگر، نقش، نشانگر نقّاش و قالى، نشانگر قالى‌باف است. لذا مخلوق نیز نشانگر و معرّف خالق است و با نگاه به آن، خالق آن را مى‌توان دید. از همین روست که پیامبر اکرم۹ مى‌فرمایند: مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَقَد عَرَفَ رَبَّهُ: هرکس خود را شناخت، همانا پروردگارش را شناخته است.[۱] و قرآن کریم مى‌فرماید: سَنُریهِم آیاتِنا فِى الآفاقِ وَ فى اَنفُسِهِم: به‌زودى نشانه‌هاى خویش را

در جهان بیرون و در درون خودشان به آنها نشان مى‌دهیم.[۲] و نیز مى‌فرماید: وَ فِى الاَرضِ آیاتٌ

لِلمُوقِنینَ وَ فى اَنفُسِکُم؛ اَ فَلا تُبصِرونَ : و براى اهل یقین در زمین نشانه‌هایى است و نیز در درون خودتان؛ پس آیا نمى‌نگرید؟[۳]

بنابراین اثر هنرى فقط معرّف و نشانگر هنرمند است و نمى‌تواند هنرمند را دوست بدارد. در نتیجه، از عبد جز تقلّایى براى اظهار و ابراز محبّت نسبت به خدا بر نمى‌آید و بنده نمى‌تواند حقّ محبّت خدا را، آن‌گونه که سزاوار خداوند است، ادا کند. به این تقلّا براى اظهار و نشان دادن دوستى، «تحبّب» گفته مى‌شود. بزرگ مى‌تواند حقِّ محبّت کوچک را ادا کند، امّا کوچک قادر نیست حقِّ محبّت بزرگ را به‌جا آورد و جز تحبّب از او بر نمى‌آید. لذا حبّ حقیقى، از جانب خدا نسبت به عبد است و از عبد نسبت به خالق خویش جز تحبّب برنمى‌آید. از همین رو امام سجّاد علیه السلام مى‌فرمایند : اَتَحَبَّبُ اِلى رَبّى لَعَلَّهُ یُزلِفُنى: به سوى پروردگارم تحبّب مى‌ورزم، شاید خداوند مرا به خویش نزدیک سازد.[۴]

این نکته نیز شایان دقّت است که محبّت، ابتدا از سوى خدا نسبت به عبد آغاز شده و تحبّب عبد نیز بازتاب محبّتى است که ابتدا خدا نسبت به او ابراز نموده است. لذا خداوند در بیان رابطه‌ى
محبّت‌آمیز بین خود و بندگان مؤمنش، ابتدا به محبّت خویش به آنها تصریح فرمود؛ سپس از ابراز محبّت آنان به خداوند سخن گفت. چنانکه در قرآن کریم آمده است: یُحِبُّهُم وَ یُحِبّونَهُ: خداوند آنان را دوست مى‌دارد و آنها نیز خداوند را دوست مى‌دارند.[۵]