Get the Flash Player to see this player.

time2online Joomla Extensions: Simple Video Flash Player Module

  کانال تلگرام اهل ولاء کانال تلگرام اهل ولاء اینستاگرام اهل ولاء


دوشنبه ۲۴ ارديبهشت
۱۴۰۳

5. ذي‌القعده 1445


13. می 2024






ویژگی‌های یاران حضرت مهدی ارواحنافداه در احادیث
تالیفات استاد - کتاب جان جهان

ویژگی‌های یاران حضرت مهدیارواحنافداه در احادیث

اکنون به بیان سایر ویژگی‌ها و خصائل اصحاب حضرت مهدی‌ارواحنا‌فداه که در احادیث به آنها اشاره شده است، می‌پردازیم تا علاوه بر آگاهی بر این حقیقت، روشن شود شیعه‌ی منتظر چه خصوصیاتی باید کسب کند.

مقدّمتاً ذکر دو نکته را لازم می‌دانیم. نخست اینکه همگی اصحاب خاصّ حضرت مهدی ارواحنا فداه که سیصدوسیزده تن هستند؛ مرد نیستند؛ بلکه تعدادی از زنان مؤمنه نیز درشمار این خواص قرار دارند.[i] بدین‌ترتیب راه برای همه، چه مرد و چه زن، باز است تا در شمار اصحاب خاصّ آن حضرت درآیند. اینکه در احادیث کلمه‌ی رجل یا رجال برای وصف یاران حضرت حجّتارواحنافداه به کار رفته، به‌معنی مذکّر بودن آنها نیست. رجال یعنی کسانی که اهل مردانگی هستند. نکته‌ی دیگر اینکه یاران حضرت مهدیارواحنا‌فداه منحصر به سیصدوسیزده تن نیستند؛ بلکه آنها هسته‌ی مرکزی و رده‌های اوّل مدیریّتی حکومت ایشان را تشکیل می‌دهند و تحت امر هریک از آنان هزاران نفر از شیعیان قرار دارند.[ii]

امیر‌المؤمنین علی(علیه السلام) در بیان ویژگی یاران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف فرموده‌اند‌: رِجٰالٌ مُؤْمِنُونَ عَرَفُوا اللّٰهَ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ وَ هُمْ اَیْضاً اَنْصٰارُ الْمَهْدِیِّ فِی آخِرِ الزَّمٰانِ:‏[iii] شخصیّت‌های باایمانی هستند که خدا را چنانکه حقّ معرفت اوست، شناخته‏اند و نیز در آخر‌الزّمان‌ از یاران مهدى‌(علیه السلام) خواهند بود.‏ بنابراین یاران حضرت ولیّ‌عصرارواحنا‌فداه همگی عارفان بالله هستند؛ لذا اگر کسی می‌خواهد از جمع ایشان باشد، لازم است در وادی معرفت‌الله گام بر‌دارد و سالک این سبیل و طی‌کننده‌ی این طریق باشد تا به معرفت خالص‌تر و عمیق‌تر خداوند دست یابد.

امام سجّاد‌(علیه السلام) در حدیث شریفی درباره‌ی یاران حضرت مهدی ارواحنا فداه در زمان غیبت می‌فرمایند‌: اِنَّ اَهْلَ زَمٰانِ غَیْبَتِهِ الْقٰائِلِینَ بِاِمٰامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ اَفْضَلُ مِنْ اَهْلِ کُلِّ زَمٰانٍ لِاَنَّ اللّٰهَ تَعٰالىٰ ذِکْرُهُ اَعْطٰاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْاَفْهٰامِ وَ الْمَعْرِفَـةِ فَصٰارَتْ بِهِ الْغَیْبـَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَـةِ الْمُشٰاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِی ذٰلِکَ الزَّمٰانِ بِمَنْزِلـَةِ الْمُجٰاهِدِینَ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللّٰهِ‌(صلی الله علیه و آله و سلّم) بِالسَّیْفِ اُولـٰئِکَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِیعَتُنٰا صِدْقاً وَ الدُّعٰاةُ اِلَى اللّٰهِ سِرّاً وَ جَهْراً:[iv] مردمان زمان غیبت که به امامت حضرت مهدی(علیه السلام)‌ معتقد و منتظر ظهور او باشند‌، بهترین مردمان خواهند بود؛ زیرا خداوند به آنان فهم و اندیشه‌ی عمیق و عقل بزرگ و معرفت بلندی عنایت فرموده که غیبت در نظر آنان به‌منزله‌ی مشاهده است. (پیشتر گفتیم غیبت از آنِ اهل غفلت و کسانی است که دنیا دل از آنان ربوده و مولایشان را فراموش کرده‌اند‌؛ امّا برای منتظران راستین‌ غیبت کاملاً بی‌معناست و ایشان دائماً درحال مشاهده‌ی مولای خویش به سرمی‌برند.) در ادامه امام سجّاد‌(علیه السلام) می‌فرمایند: و مردم آن زمان همانند کسانى که در رکاب حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلّم)

جهاد کرده‌اند‌، محسوب خواهند شد. ایشان به‌حق بندگان خالص‌شده‌ی حقیقی خدا (که در وجودشان جز خدا چیزی نیست و یکسره از خود خالی شده‌اند) و شیعیان صادق ما هستند و همین افرادند که مبلّغان آشکار و پنهان دین خداوند هستند.

لازم به ذکر است که محب غیر از شیعه است‌‌. معنای شیعه را تنها در وجود بزرگوارانی چون سلمان و ابوذر و مقداد می‌توان یافت که مولای خویش را مشایعت می‌کنند و در زندگی گام خود را دقیقاً بر جای پای محبوب می‌نهند و در ظاهر و باطن‌ سر سوزنی از فرمان مولا تخطّی نمی‌کنند. ما محبّ اهل‌بیت: و محبّ محبّان ایشان هستیم و با شیعه بودن فاصله‌ی زیادی داریم.

در حدیث دیگری از امام صادق علیه السلام منقول است‌: هـٰذا مٰا اَمْلٰاهُ رَسُولُ اللّٰهِ‌(صلی الله علیه و آله و سلّم) عَلىٰ اَمِیرِالْمُؤمِنِینَ وَ اَوْدَعَهُ اِیّٰاهُ مِنْ تَسْمِیَـةِ اَصْحٰابِ الْمَهْدِیِّ وَ عِدَّةِ مَنْ یُوٰافِیهِ مِنَ المَفْقُودِینَ عَن فُرُشِهِمْ وَ قَبٰائِلِهِمْ وَ السّٰائِرِینَ فِی لَیْلِهِمْ وَ نَهٰارِهِم اِلىٰ مَکَّـةِ وَ ذٰلِکَ عِنْدَ اسْتِمٰاعِ الصَّوْتِ فِی السَّنَـةِ الَّتِی یَظْهَرُ فِیهٰا اَمْرُ اللّٰهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ وَ هُمُ النُّجَبٰاءُ وَ القُضٰاةُ وَ الْحُکّٰامُ عَلَى النّٰاسِ:[v] این سخن پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلّم) است که بر امیرالمؤمنین(علیه السلام) املاء فرموده و در آن نام و نشان تک‌تک اصحاب قائم(علیه السلام) و گروهی از یاران باوفای او را که هنوز به دنیا نیامده‏اند، براى آن حضرت بیان فرموده و نزد او به ودیعت نهاده است. اینان ازمیان قبایل خود و از بستر خود ناپدید می‌شوند (کسی نمی‌داند کجا هستند) و در شب‌ها و روزهایشان به‌سمت مکّه سیر می‌کنند و این در سالی است که امر خداوند متعال در آن ظاهر خواهد شد و ندایی از دل آسمان این بشارت را خواهد داد.[vi] اینان همگی از بزرگان و اهل نجابت و قاضیان (کسانی که صلاحیّت قضاوت دارند) و حاکمان شرع الهی بر مردم می‌باشند. برطبق روایات‌[vii] این حاکمان همان فقیهان عالم و اهل معرفت در عرصه‌ی شناخت حقایق دین می‌باشند. اصحاب قائم(علیه السلام) کسانی هستند که در بستر خود آرمیده‌اند‌؛ امّا زمانی که امر خدا ظاهر مى‏شود و آن حضرت بر دیوار کعبه تکیه می‌زنند و ندای اَنَا الـْمَهـْدِیُّ و اَنَا بَقِیَّةُ‌اللّٰهِ سرمی‌دهند، همگی روانه‌ی مکّه می‌شوند و خود را به محضر مولایشان می‌رسانند تا بیعت کنند. این اصحاب دو گروهند‌: گروه اوّل‌ شبانه با طیّ‌الارض و گروه دیگر روزانه با طیّ‌السّماء به مکّه می‌روند. گروه دوم سریع‌تر و گویا در یک چشم برهم زدن خواهند رسید‌ و نسبت به گروه اوّل‌ برتری دارند.

در حدیث دیگری از امیر‌المؤمنین علی(علیه السلام) منقول است‌‌: یَوْمَئِذٍ جُنَنَهُمُ الْبَرٰاذِعَ وَ ... اَنَّهُ یُسْمَعُ یَوْمَئِذٍ صَوْتٌ مِنَ السَّمٰاءِ وَ مُنٰادٍ یُنٰادِی اَلٰا اَنَّ اَولِیٰاءَ اللّٰهِ اَصْحٰابُ الْمَهْدِیِّ ... وَ یَتَسٰارَعُ النّٰاسُ اِلَیْهِ مِنْ کُلِّ وَجْهٍ وَ یَمْلأُ الْاَرْضَ عَدْلاً:[viii] در آن روز‌ سپر اصحاب مهدى‌(علیه السلام) از جنس چرم‌های زین اسب‌های سواری است و همانا صدایی از آسمان شنیده مى‏شود که گوینده‏اى می‌گوید: آگاه باشید که اولیاء خدا اصحاب حضرت مهدی(علیه السلام) هستند ... و مردم از هر طرف به‌سوى آن حضرت می‌شتابند و ایشان زمین را سرشار از عدالت خواهند کرد. بنابراین یکی دیگر از خصائل برجسته‌ی اصحاب حضرت ولیّ‌عصرارواحنا‌فداه آن است که تمامی ایشان از اولیای برجسته‌ی الهی هستند. اگر به صفات اولیاء‌الله در قرآن و احادیث مراجعه کنیم، خواهیم دانست که جزو اولیاء‌الله و از اصحاب حضرت مهدی ارواحنا فداه شدن چه لوازم و شرایطی دارد.

ویژگی دیگری که بشارتی برای جوانان به‌شمار می‌آید، آن است که امام علی(علیه السلام) می‌فرمایند‌: اَصْحٰابُ اْلمَهْدِیِّ شَبٰابٌ لٰا کَهْلَ فِیهِمْ:[ix] اصحاب مهدى‌‌(علیه السلام) جوانند و دربین آنها پیر یافت نمى‏شود. البتّه ممکن است مقصود از این جوانی روحیّه‌ی جوان باشد؛ لذا باید کوشید گذشت سالیان‌ غبار پیری و افسردگی بر دل انسان ننشاند. می‌بایست به برکت نور توحید و ولایت‌ دل را همواره جوان نگاه داشت. گرچه اکثریّت یاران حضرت ازنظر سنّ و ظاهر نیز جوان هستند؛ امّا با نور ولایت و معنویّت دل انسان هرگز پیر نمی‌شود و لذا بالا بودن سن مانعی به شمار نمی‌آید و همگان در هر سن می‌توانند در ردیف یاران ایشان قرار گیرند.[x]

در بیان ویژگی دیگر یاران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف آمده است که یاران آن حضرت هر‌یک نیروی چهل مرد جنگاور را در بازو خواهند داشت و دل‌هایشان همانند پاره‌های فولاد‌ محکم و استوار است و اهل ترس و سستی و زبونی نیستند. امام صادق علیه السلام می‌فرمایند‌: وَ اِنَّ الرَّجُلَ مِنْهُمْ لَیُعْطىٰ قُوَّةِ اَرْبَعِینَ رَجُلاً وَ اِنَّ قَلْبَهُ لَاَشَدُّ مِنْ زُبَرِ الْحَدِیدِ وَلَوْ مَرُّوا بِجِبٰالِ الْحَدِیدِ لَقَلَعُوهٰا وَ لٰا یَکُفُّونَ سُیُوفَهُمْ حَتّىٰ یَرْضَى اللّٰهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ‏:[xi] یک مرد آنها نیروى چهل مرد را دارد (چه نیروی جسمانی و چه نیروی معنوی) و دلش از پاره‌های آهن محکم‏تر است و اگر ایشان به کوه‏هاى آهن بگذرند‌، آن را ببُرند و از هم بپاشانند و شمشیر بازنگیرند و سلاح بر زمین ننهند تا خداى عزّ‌و‌جلّ از ایشان راضی و خشنود گردد. شاید مصداق این کوه‌های آهن‌‌، سلاح‌ها و تجهیزات نظامی امروزی باشد که دربرابر اراده‌ی پولادین یاران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف از هم خواهند پاشید. آنان سلاح بر زمین نمی‌گذارند؛ یعنی چنان نیروی روحی و اراده‌ی آهنین و شکست‌ناپذیری دارند که از مبارزه در راه حقّ و استقرار توحید و معنویّت‌ احساس خستگی نمی‌کنند و دلزده نمی‌شوند. اگر بخواهیم جزو یاران حضرت مهدی ارواحنا فداه باشیم‌، باید این روحیّه را در خود مستقر کنیم؛ یعنی ازلحاظ جسمی و روحی چنان توانمند و استوار باشیم که کفّار و منافقان با تمام تکنولوژی نظامی و توان خود‌ دربرابر اراده‌ی استوار و استحکام قلبی ما شکست بخورند و نابود شوند و چنان در مسیر این مبارزه برای استقرار حقّ و حقیقت عازم باشیم که خستگی نشناسیم.

امام ‌باقر‌(علیه السلام) فرموده‌اند‌: کٰانَ الرَّجُلُ مِنْ شِیعَتِنٰا اَجْرىٰ مِنْ لَیْثٍ وَ اَمْضىٰ مِنْ سِنٰانٍ:[xii] مردی از شیعیان ما شجاع‌تر و جسورتر از شیر و تیز‌تر و سریع‌تر از نیزه‌هاست. همان‌طورکه شیر هرگز میدان را خالی نمی‌کند و همان‌طورکه تیر قلب دشمن را به سرعت می‌شکافد، اصحاب مهدی(علیه السلام) در میدان مبارزه، باجرأت و پیشرو هستند. آن حضرت در حدیثی دیگر می‌فرمایند‌: رُهْبٰانٌ بِاللَّیْلِ اُسُدٌ بِالنَّهٰارِ:[xiii] در دل شب راهبانند و در روز همانند شیرهای شرزه هستند. اصحاب حضرت مهدی(علیه السلام) مثل راهبان و خداترسان که تارک دنیا شده‌اند و ذرّه‌ای تعلّق خاطر و دلبستگی و اشتغال به دنیا ندارند، در دل شب در خلوت انس و مناجات، با ترس و خشیت و با عشق به خداوند به راز و نیاز می‌پردازند؛ امّا روز با چنان دلیری و شجاعتی در میدان مبارزه حاضر می‌شوند که همه‌ی گرگ‌صفتان از آنها خواهند گریخت. همچنین از آن حضرت نقل شده است‌‌: کَاَنِّی بِقَوْمٍ قَدْ خَرَجُوا بِالْمَشْرِقِ یَطْلُبُونَ الْحَقَّ فَلٰا یُعْطَوْنَهُ ثُمَّ یَطْلُبُونَهُ فَلٰا یُعْطَوْنَهُ فَاِذٰا رَأوْا ذٰلِکَ وَضَعُوا سُیُوفَهُمْ عَلىٰ عَوٰاتِقِهِمْ فَیُعْطَوْنَ مٰا سَأَلُوا فَلٰا یَقْبَلُونَهُ حَتّىٰ یَقُومُوا وَ لٰا یَدْفَعُونَهٰا اِلّٰا اِلىٰ صٰاحِبِکُمْ. قَتْلٰاهُمْ شُهَدٰاءُ. اَمٰا اِنِّی لَوْ اَدْرَکْتُ ذٰلِکَ لَاَبْقَیْتُ نَفْسِی لِصاحِبِ هـٰذَا الْاَمْرِ:[xiv] گویا هم‌اکنون مردمى را در شرق مى‏بینم که براى طلب حق [خلافت] قیام کرده‏اند‌؛ ولى این حق را به آنها نمى‏دهند. آنها مجدّداً قیام مى‏کنند؛ ولى باز به آن نمى‌رسند. وقتى وضع را چنین دیدند‌‌، شمشیرهاى خود را حمایل و برهنه مى‏کنند؛ (قیام مسلّحانه می‌کنند) آنگاه آنچه را مى‏خواهند به آنها مى‏دهند‌؛ ولى آنها نمى‏پذیرند تا اینکه حکومت الهی را برپا کنند (به آن حقّ محدود بسنده نمی‌کنند و درپی برپایی عدالت جهانی و فراگیر هستند)‌ و این حق را نمی‌دهند جز به صاحب شما. کشتگان آنها شهیدان راه خدایند‌. آگاه باشید! اگر من آن روز را درک می‌کردم خود را براى صاحب‌الامر ذخیره می‌کردم.

پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) نیز دراین‌باب می‌فرمایند‌: یَأتِیَ قَوْمٌ مِنْ قِبَلِ الْمَشْرِقِ وَ مَعَهُمْ رٰایٰاتٌ سُودٌ فَیَسْأَلُونَ الْحَقَّ فَلٰا یُعْطَوْنَهُ فَیُقٰاتِلُونَ وَ یُنْصَرُونَ فَیُعْطَوْنَ مٰا سَأَلُوا فَلٰا یَقْبَلُونَ حَتّىٰ یَدْفَعُوهُ اِلىٰ رَجُلٍ مِنْ اَهْلِ بَیْتِی فَیَمْلَؤُهٰا قِسْطاً کَمٰا مَلَئُوهٰا جَوْراً فَمَنْ اَدْرَکَ ذٰلِکَ مِنْکُمْ فَلْیَأتِهِمْ وَ لَوْ حَبْواً عَلَى الثَّلْجِ:‏[xv] مردمى ازجانب مشرق با پرچم‌هاى سیاه به طلب حقّ قیام کنند و این حقّ را به آنها نمی‌دهند تا اینکه جنگ می‌کنند و پیروزى می‌یابند و حق را به آنها می‌دهند؛ امّا به آن قانع نمی‌شوند تا اینکه آن را به مردى از اهل‌بیت من بسپارند که دنیا را از عدل پر کند در شرایطی که دیگران جهان را از ظلم پر کرده باشند. هرکس از شما که آن زمان و شرایط را درک کند‌ به آنها بپیوندد‌؛ اگرچه نیاز به بالا رفتن از کوه‌هایی پر از برف و یخ باشد. بالا رفتن از کوه پر از برف و یخ تمثیلی از نهایت سختی است.

امام صادق علیه السلام می‌فرمایند‌: کَاَنِّی بِهِمْ وَ قَدْ وَضَعُوا سُیُوفَهُمْ عَلىٰ عَوٰاتِقِهِمْ حَتّٰى یَدْفَعوا رٰایٰاتُهُمْ اِلَی الْقٰائِمِ الْمَهْدِىِّ. اَلٰا اِنَّهُمْ ‏اَنْصٰارُ الْمَهْدِىِّ یُوَطِّؤُونَ لَهُ سُلْطٰانَهُ؛ قُلُوبَهُمْ کَزُبَرِ الْحَدِیدِ:[xvi] گویا هم‌اکنون شیعیان منتظر را می‌بینم که شمشیرها را بر گردن‌ها نهاده‌اند (آماده‌ی مبارزه‌اند) تا اینکه پرچم مبارزه را به مهدی(علیه السلام) تحویل می‌دهند. بدانید که اینان یاران مهدی(علیه السلام) می‌باشند و زمینه را برای حکومت او آماده می‌کنند؛ قلب‌های ایشان چون پاره‌های آهن است.

در روایت دیگری از آن حضرت در توصیف یاران حضرت مهدی‌ارواحنا‌فداه آمده است‌: کَاَنَّ قُلُوبَهُمْ زُبَرُ الْحَدِیدِ لٰا یَشُوبُهٰا شَکٌّ فِی ذٰاتِ اللّٰهِ اَشَدُّ مِنَ الْحَجَرِ لَوْ حَمَلُوا عَلَى الْجِبٰالِ لَاَزٰالُوهٰا لٰا یَقْصِدُونَ بِرٰایٰاتِهِمْ بَلْدَةً اِلّٰا خَرَّبُوهٰا کَاَنَّ عَلیٰ خُیُولِهِمُ الْعِقْبٰانَ یَتَمَسَّحُونَ بِسَرْجِ الْاِمٰامِ یَطْلُبُونَ بِذٰلِکَ الْبَرَکَـةَ وَ یَحُفُّونَ بِهِ یَقُونَهُ بِاَنْفُسِهِمْ فِی الْحُرُوبِ وَ یَکْفُونَهُ مٰا یُرِیدُ فِیهِمْ رِجٰالٌ لٰا یَنٰامُونَ اللَّیْلَ لَهُمْ دَوِیٌّ فِی صَلٰاتِهِمْ کَدَوِیِّ النَّحْلِ یَبِیتُونَ قِیٰاماً عَلىٰ اَطْرٰافِهِمْ وَ یُصْبِحُونَ عَلىٰ خُیُولِهِمْ رُهْبٰانٌ بِاللَّیْلِ لُیُوثٌ بِالنَّهٰارِ هُمْ اَطْوَعُ لَهُ مِنَ الْاَمَـةِ لِسَیِّدِهٰا کَالْمَصٰابِیحِ کَاَنَّ قُلُوبَهُمُ الْقَنٰادِیلُ وَ هُمْ مِنْ خَشْیَـةِ اللّٰهِ مُشْفِقُونَ یَدْعُونَ بِالشَّهٰادَةِ وَ یَتَمَنَّوْنَ اَنْ یُقْتَلُوا فِی سَبِیلِ اللّٰهِ شِعٰارُهُمْ یٰا لَثٰارٰاتِ الْحُسَیْنِ اِذٰا سٰارُوا یَسِیرُ الرُّعْبُ اَمٰامَهُمْ مَسِیرَةَ شَهْرٍ یَمْشُونَ اِلَى الْمَوْلىٰ اِرْسٰالاً بِهِمْ یَنْصُرُ اللّٰهُ اِمٰامَ الْحَقِّ:‏[xvii] گویا قلب‌هاى آنها پاره‏هاى آهن است‌ و ذرّه‌ای شکّ نسبت‌به ذات حضرت احدیّت در آن راه نیافته و در طریق ایمان‌ از سنگ محکم‏تر است و نمی‌شکند. اگر بر کوه‏ها یورش ببرند آنها را ازجاى می‌کنند و ازمیان برمی‌دارند. با پرچم‌ها و بیرق‌هایشان به هیچ شهرى یورش نمی‌آورند جز اینکه حکومت ستمگر آنجا را نابود می‌کنند. (دل‌های این مبارزان پولادین و محکم است؛ چون اهل یقین هستند. اهل یقین به تزلزل و ضعف مبتلا نمی‌شوند. هدف از سیر و سلوک عارفانه رسیدن به یقین کامل است. یاران حضرت مهدی‌ارواحنا‌فداه عارفان حقیقی هستند.) گویا بر مرکب‌های آنها عقاب‌هاى تیز‌پروازی نشسته است. (یاران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف همانند عقاب‌ها تیزبین و تیزرو و تیز‌پروازند و نیز همان‌طورکه شاهین‌ها و عقاب‌ها‌ سلطان آسمانند‌، اصحاب حضرت مهدی(علیه السلام) در آسمان کمال، مردانگی، دیانت‌، معنویّت‌ و توحید‌، عقاب‌های عالم حقیقت هستند.) آنها براى طلب برکت،‌ زین مرکب امام را مسح می‌کنند و ایشان را دربر می‌گیرند و احاطه می‌کنند (همانند حلقه‌ی انگشتری که نگین آن را دربرگرفته است، امام را درمیان می‌گیرند. در دعای ندبه می‌گوییم: اَتَرٰانٰا نَحُفُّ بِکَ وَ اَنْتَ تَؤُمُّ الْمَلَأَ: آیا می‌رسد روزی که ما را ببینید که دور شما جمع شده‌ایم و شما پیشوایی مردم را به دست گرفته‌اید؟) و در جنگ‌ها جان خود را سپر می‌کنند تا امام به‌سلامت و محفوظ بمانند. (آنها همانند اصحاب ابا‌عبد‌الله‌(علیه السلام) هستند که در روز عاشورا خود را دربرابر تیغ و تیر دشمن سپر ساختند تا آن حضرت نماز خوف را به سلامت اقامه کنند.) هرچه را آن حضرت درمورد ایشان اراده می‌کنند‌، به‌صورت تمام‌عیار ادا می‌کنند. مردانى هستند که شب‌ها نمى‏خوابند و زمزمه‌ی عارفانه و عاشقانه‌ی آنها درحال عبادت‌ همچون زمزمه‌ی زنبورهای عسل است. شب‌ها را تا صبح برپاخاسته و به عبادت و مناجات سرمی‌کنند‌. (همان‌گونه که درباره‌ی امام حسین(علیه السلام) و یارانشان در شب عاشورا آمده است: بٰاتَ الْحُسَیْنُ ‌(علیه السلام) وَ أَصْحٰابُهُ تِلْکَ اللَّیْلَةَ وَ لَهُمْ دَوِیٌ‏ کَدَوِیِّ‏ النَّحْلِ‏ مٰا بَیْنَ رٰاکِعٍ وَ سٰاجِدٍ وَ قٰائِمٍ وَ قٰاعِدٍ:[xviii] امام حسین و یارانشان آن شب را به نحوی به‌سر آوردند که همچون صدای کندوی زنبوران زمزمه‌ی قرآن و مناجاتشان برپا بود و در رکوع و سجود و قیام و قعود بودند.) امّا صبح‌هنگام سوار بر مرکب‌هایشان آماده‌اند تا فرمان امام را به‌جا آورند. آنها راهبان و خداترسان در دل شب‌ و شیرهای بیشه‌ی شجاعت در هنگام روز‌ هستند. در فرمانبردارى و اطاعت از امام خود‌ بیش از یک کنیز نسبت‌به آقایش پافشارى دارند و تابع محض مولای خود هستند. ( کنیز نسبت‌به مولای خود تبعیّت مطلق دارد و در برابر مولایش هیچ ادّعا و اظهارنظری ندارد؛ یاران حضرت بقیة‌الله‌(علیه السلام) بیش از این مطیع آن حضرتند.) ایشان همانند چراغ‌هاى نورافشان و درخشنده‏اند؛ گویا قلب‌هایشان همچون قندیل‌های آویخته‌ای در سینه‌هایشان است و از خشم و خشیت خدا‌ ترسان و لرزانند. (وجود ایشان ظلمت و تاریکی جهل و بی‌دینی و ظلم و فساد را از جامعه‌ی بشری ریشه‌کن می‌کند و هرجا وارد می‌شوند‌، نورانیّت به ارمغان می‌برند؛ زیرا خود یکپارچه نورند.) برای نیل به شهادت دعا می‌کنند و با تمام وجود آرزو می‌کنند در راه خدا کشته شوند. [ آنان به شهادت بر توحید و رسالت پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) و ولایت اهل‌بیت عصمت و طهارت: دعوت می‌کنند] (همان‌طورکه شیعیان در دعاها‌یی نظیر دعای عهد‌ آرزو می‌کنند جزو شهیدان رکاب حضرت مهدی(علیه السلام) قرار گیرند‌: اَلْلّـٰـهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ اَنْصٰارِهِ وَ اَعْوٰانِهِ ... وَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْهِ: پرودگارا‌ مرا از یاران او و مددکاران او ... و از کشته‌شدگان در رکابش قرار ده؛ یاران آن حضرت آرزومند شهادت در رکاب حضرتش هستند. یا اینکه سر در لاک خود فرو نبرده‌اند و مبلّغان دین خدا هستند.) شعار آنان «اى خونخواهان حسین به‌پا خیزید!» است. به هر سمت حرکت می‌کنند، به اندازه‌ی مسافتی که در یک ماه می‌توان طی کرد رعب و ترس پیشاپیش ایشان می‌رود و در دل‌های اهل آن سرزمین جاى می‌گیرد. (خداوند چنان هیبت ایشان را در دل دشمنان می‌اندازد که پیش از آنکه خودشان وارد شوند، هیبتشان دشمن را از پای در‌می‌آورد و خلع سلاح می‌کند. همان‌گونه که در حدیث آمده است‌‌: اَنَّهُ یُنْصَرُ بِالسَّیْفِ وَ الرُّعْبِ وَ اَنَّهُ لٰا تُرَدُّ لَهُ رٰایَةٌ:[xix] حضرت مهدی ارواحنا فداه با دو سلاح یاری می‌شوند؛ یکی شمشیر یا سلاح نظامی و دیگر هراسی که در دل‌ها می‌افتد؛ تاجایی‌که دشمن حتّی قدرت به کار‌گیری سلاح‌های خود را نخواهد داشت و در اغلب موارد عملاً پرچم جنگ علیه حضرت مهدی ارواحنا فداه برافراشته نخواهد شد و بدون درگیری، دشمن تسلیم آن حضرت می‌شود. وقتی جنگنده روحیه‌اش را ببازد، اگر پیشرفته‌ترین و قوی‌ترین سلاح‌ها را هم داشته باشد، کاری از او برنمی‌آید.) در راه خدا حرکت می‌کنند و رو به خدا می‌آورند. خداوند به‌دست چنین رادمردانی امام حق را یاری می‌کند و پیروزی می‌بخشد.

همان‌گونه که اشاره شد، یاران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف خونخواهان حضرت اباعبد‌الله ‌الحسین(علیه السلام) هستند. در روایات آمده است که هنگام ظهور، حضرت ولیّ‌عصرارواحنا‌فداه بر دیوار کعبه تکیه می‌زنند و یاران خود را فرا‌می‌خوانند و خطاب به جهانیان بیاناتی می‌فرمایند؛ ازجمله این عبارت که:‌ اَلٰا یٰا اَهْلَ الْعٰالَمِ اِنَّ جَدِّیَ الْحُسَیْنِ قَتَلُوهُ عَطْشٰاناً: هان ای مردمان جهان بدانید که جدّم حسین(علیه السلام) را تشنه‌لب کشتند! و می‌فرمایند: اَنَا الصَّمْصٰامُ الْمُنْتَقِمُ: [xx] من شمشیر منتقم خون جدّم حسین(علیه السلام) هستم. چنانکه در دعای ندبه می‌خوانیم‌: اَیْنَ الطّٰالِبُ بِدَمِ الْمَقْتُولِ بِکَرْبَلٰاءِ:[xxi] کجاست آن‌که خون کشته‌ی کربلا را طلب کند؟ امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف طالب خون به نا‌حق ریخته‌ی شهید مظلوم کربلا هستند ولذا شعار آن حضرت و یارانشان‌ یٰا لَثٰارٰاتِ الْحُسَیْنِ:[xxii]ای خونخواهان حسین‌! است. در زیارت عاشورا نیز زیارت‌کننده‌ دوبار از خداوند تبارک‌وتعالی می‌خواهد که او را در خونخواهی حضرت اباعبد‌الله‌ الحسین(علیه السلام) در صف یاران حضرت مهدیارواحنا‌فداه قرار دهد و به امام حسین(علیه السلام) عرض می‌کند: فَاَسْأَلُ اللّٰهَ الَّذِی اَکْرَمَ مَقٰامَکَ وَ اَکْرَمَنِی بِکَ اَن یَرْزُقَنِی طَلَبَ ثٰارِکَ مَعَ اِمٰامٍ مَنْصُورٍ مِنْ اَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: از خدایی که مقام شما را گرامی داشت و مرا نیز به‌واسطه‌ی شما گرامی داشت (و با عشق و ولایت شما کرامت بخشید)، می‌خواهم که خونخواهی شما را در رکاب آن امام منصور از خاندان محمّد(صلی الله علیه و آله و سلّم) روزیم گرداند. پیشتر گفتیم که «منصور» یکی از القاب امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است.[xxiii] در بخش دیگری از این زیارت می‌خوانیم‌: وَ اَنْ یَرْزُقَنِی طَلَبَ ثٰارِکَ مَعَ اِمٰامٍ (مَهْدِیٍّ) هُدیً ظٰاهِرٍ نٰاطِقٍ بِالْحَقِّ مِنْکُمْ:[xxiv] و خونخواهی شما را در معیّت امام (مهدی) راهنمای آشکار گویای به حق که از خاندان شماست، روزیم کند.

از خدا درخواست می‌کنیم برای خونخواهی اباعبدالله‌(علیه السلام) همراه امام‌عصرارواحنافداه باشیم که امام هدایت و مهدی امّت است و ظاهر شده و از پس پرده‌ی غیبت بیرون آمده و سخنگوی حق است. آن حضرت همه‌ی حق‌های پایمال شده‌ی تاریخ و همه‌ی حق‌هایی را که از ترس اظهار نشده، بیان و احقاق خواهند کرد.



.[i] بنا به روایتی از امام باقر۷پنجاه نفر از سیصد و سیزده صحابی خاصّ امام زمان(علیه السلام) زن هستند. (نعمانی، غیبت، ص ۲۷۹؛ عیّاشی، تفسیرعیّاشی، ج ۱، ص ۶۵؛ هیثمی، مجمع‌الزّوائد، ج ۷، ص ۳۱۵ و مؤسسۀ‌المعارف‌الاسلامیّۀ، معجم‌الامام‌المهدی(علیه السلام)، ج ۱، ص ۵۰۰ ) به موجب حدیث دیگری از امام صادق۷ هنگام ظهور امام زمان(علیه السلام) سیزده زن زنده می‌شوند و به دنیا رجعت می‌کنند و در جنگ‌ها به پرستاری مجروحان می‌پردازند؛ همان‌طور که در جنگ‌های زمان پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلّم) زنان پرستاری مجروحان را عهده‌دار بودند. ( طبری، دلائل‌الامامۀ، ص ۲۵۹ و حرّعاملی، اثبات‌الهداۀ، ج ۳، ص ۷۵ ) بنا به حدیثی از پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلّم) حضرت عیسی‌بن‌مریم۸ به‌هنگام ظهور حضرت مهدی(علیه السلام) همراه با هشتصد مرد و چهارصد زن فرود می‌آیند. (مؤسسةالمعارف‌الاسلامیّة، معجم‌الامام‌المهدی(علیه السلام)، ج ۱، ص ۵۳۴)

[ii]. به موجب احادیث، امام زمان(علیه السلام) در شب عاشورا در کنار کعبه با بردن یکی از نام‌های خداوند به زبان عبری یاران خاصّ خود را از سراسر عالم فرا می‌خوانند و آنها با طیّ‌الارض و طیّ‌السّماء در طرفۀالعینی نزد آن حضرت حاضر می‌شوند و با ایشان بیعت می‌کنند. (نعمانی، غیبت، ص ۳۱۳) امّا سایر یاران آن حضرت به‌تدریج به مکّه می‌آیند و با ایشان بیعت می‌کنند و تا تعداد آنها به ده تا پانزده هزار نفر نرسد،E Eحضرت بقیّۀاللهارواحنافداه از مکّه به مدینه عزیمت نمی‌کنند. (نعمانی، غیبت، ص ۳۰۷؛ مفید، ارشاد، ج ۲، ص ۳۸۳ و ابن‌حمّاد، الفتن، ص ۶۵) از آن پس تدریجاً تمام شیعیان و محبّان آن حضرت به ایشان می‌پیوندند و در نتیجه تعداد یاوران و سپاهیان امام زمان(علیه السلام) به ده‌ها هزار نفر می‌رسد. (مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۳۱۶)

[iii]. صافی گلپایگانی، منتخب‌الاثر، ص ۴۸۴، مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۱‌، ص ۸۷/

[iv]. طبرسی‌، اعلام‌الوری‌، ص ۴۰۷؛ صافی گلپایگانی، منتخب‌الاثر، ص ۴۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲/

[v]. طبری‌، دلائل‌الامامـﮥ‌، ص ۳۰۷/

[vi]. در شب بیست‌وسوم ماه مبارک رمضان. ( نعمانی، غیبت، ص ۲۵۴ و ۲۹۰ و صدوق، کمال‌الدّین‌وتمام‌النّعمة، ج ۲، ص ۶۵۰ و ۶۵۲ )

[vii]. بنابه حدیث صیحه‌ی عمروبن‌حنظله؛ صدوق، من‌لایحضره‌الفقیه، ج ۳، ص ۸؛ کلینی، کافی، ج ۱، ص ۱۶۹؛ طبرسی، احتجاج، ج ۲، ص ۳۵۶؛ حرّعاملی، وسائل‌الشّیعۀ، ج ۲۷، ص ۱۳۷ و مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۲، ص ۲۲۱/

[viii]. سیّدبن‌طاووس‌، الملاحم‌والفتن، ص ۱۴۱و بیّاضی، الصّراط‌المستقیم، ج ۲، ص ۲۵۹/

[ix]. سیّدبن‌طاووس‌، الملاحم‌و‌الفتن‌، ص ۲۸۶ و ۴۰۷/

[x]. همان‌گونه که درباره‌ی امام حسن و امام حسین۸ در احادیث متعدّدی آمده است: سَیِّدَیْ شَبٰابِ اَهـْلِ الـْجَنَّةِ: دو سرور جوانان بهشت؛ در حالی که آن دو بزرگوار در پایان عمر از سنّ جوانی عبور کرده بودند. همچنین قرآن کریم درباره‌ی ابراهیم خلیل۷ در سنّ کهنسالی تعبیر جوان ( فَتًی ) را به کار برده و در باره‌ی اصحاب کهف نیز فارغ از سنّ آنها از تعبیر جوان ( فِتْیَةٌ ) استفاده کرده است.

[xi]. صافی گلپایگانی، منتخب‌الاثر، ص ۴۸۴ و مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۲‌، ص ۳۲۷/

[xii]. مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۲‌، ص ۳۱۸/

[xiii]. صافی گلپایگانی‌، منتخب‌الاثر‌، ص ۴۹۰؛ سیّد‌بن‌طاووس، الملاحم‌والفتن، ص ۱۳۷/

[xiv]. مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۲‌، ص ۲۴۳/

[xv]. مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۱‌، ص ۸۳/

[xvi]. کامل‌سلیمان، یوم‌الخلاص، ص ۵۷۲/

.[xvii] مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۲‌، ص ۳۰۸/

.[xviii] سیّدبن‌طاووس، لهوف، ص ۹۴/

[xix]. محدّث اربلی‌، کشف‌الغمّۀ، ج ۳‌، ص ۲۹۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۲۱۷/

[xx]. یزدی‌ حائری، الزام‌النّاصب، ج ۲، ص ۲۳۳/

[xxi]. سیّدبن‌طاووس، اقبال‌الاعمال، ج ۱، ص ۵۰۹/

[xxii]. صدوق، امالی، ص ۱۳۰ و محدّث‌نوری، مستدرک‌الوسائل، ج ۱۱، ص ۱۱۴/

[xxiii]. محدّث اربلی، کشف‌الغمّه، ج ۳، ص ۳۱۲؛ مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۰: اَلْقٰائِمُ مِنّٰا مَنْصورٌ بِالرُّعْبِ مُؤَیَّدٌ بِالنَّصْرِ.

[xxiv]. طوسی، مصباح‌المتهجّد، ج ۲، ص ۷۷۴ و کفعمی، مصباح، ص ۴۸۳/