[i] . رسول‌خدا۶ فرمودند‌: اَلْمَهْدِیُّ مِنْ وُلْدِی اِبْنُ اَرْبَعِینَ سَنَةً کَاَنَّ وَجْهَهُ کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ فِی خَدِّهِ الْاَیْمَنِ خٰالٌ اَسْوَدُ عَلَیْهِ‏‌: مهدى‌۷ از فرزندان من است که چون ظهور کند‌، به‌صورت مردی چهل ساله است. رویش چون ستاره‌ی تابان می‌درخشد و در سمت راست رخسارش‌ خال سیاهى وجود دارد.( مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۱‌، ص ۸۰) همچنین پیغمبراکرم۶ فرمودند‌: اَلْمَهدِىُّ مِنْ وُلدِى وَجْهُهُ کَالْکَوْکَبِ الدُّرِّیِّ، اَللَّوْنُ لَوْنٌ عَرَبِیٌّ‌: مهدى‌۷ از فرزندان من است. چهره‏اش مانند ستاره‌ی درخشان مى‏درخشد و رنگ پوستش‌ گندمگون است.( ابن‌حجرعسقلانی‌، صواعق‌المحرقة‌، ص ۹۸، به نقل از رویانى و طبرانى) نیز رسول‌خدا۶ فرمودند‌: اَلْمَهْدِیُّ مِنِّی اَجْلَى الْجَبْهَةِ اَقْنَى الْاَنْفِ‏‌: مهدى۷ از من است و پیشانى او گشاده و بینى‌ او کشیده باشد.( مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۱‌، ص ۹۰)

[ii]. علیّ‌بن‌ابراهیم ‌مهزیار‌ در توصیف امام زمان(علیه السلام) گوید‌: صَلْتَ الْجَبِینِ اَزَجَّ الْحٰاجِبَیْنِ اَدْعَجَ الْعَیْنَیْنِ اَقْنَى الْاَنْفِ سَهْلَ الْخَدَّیْنِ عَلىٰ خَدِّهِ الْاَیْمَنِ‏‌ خالٌ: پیشانی او صاف و ابروانش به‌هم‌پیوسته و چشمانش درشت و بینى‏اش کشیده و گونه‏هایش هموار است و یک خال‌ بر گونه‌ی راستش می‌باشد.(صدوق، کمال‌الدّین‌وتمام‌النّعمۀ، ج ۲‌، ص ۴۶۸)

[iii]. رسول‌خدا۶ فرمودند‌: لَیَبْعَثَنَّ اللّٰهُ مِنْ عِتْرَتِی رَجُلاً اَفْرَقَ الثَّنٰایٰا اَجْلَى الْجَبْهَةِ... : خداوند از عترت من مردى را برانگیزد که میان دندان‌هایش باز و رویش روشن باشد... .( مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۱‌، ص ۸۰(

[iv]. امیر‌المؤمنین۷ در توصیف امام زمان(علیه السلام) فرمودند‌: هُوَ شٰابٌّ مَرْبُوعٌ حَسَنُ الْوَجْهِ حَسَنُ الشَّعْرِ یَسِیلُ شَعْرُهُ عَلىٰ مَنْکِبَیْهِ وَ یَعْلُو نُورُ وَجْهِهِ سَوٰادَ شَعْرِ لِحْیَتِهِ وَ رَأسِهِ: او جوانى است با قامت متوسّط‌، روی نیکو و موی زیبا که موهایش تا پشت شانه‌هایش می‌ریزد و نور رخسارش‌ سیاهى محاسن و سرش را تحت‌الشّعاع قرار داده است.( مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۱‌، ص ۳۶)

[v]. امام صادق۷ ‏فرمودند‌: وَ لَقَدْ لَبِسَ اَبِی دِرْعَ رَسُولِ اللّٰهِ فَخَطَّتْ عَلَى الْاَرْضِ خِطَطاً وَ لَبِسْتُها اَنَا فَکٰانَتْ وَ کٰانَتْ وَ قائِمُنٰا مَنْ اِذٰا لَبِسَهٰا مَلَاَهٰا: پدرم زره پیامبر۶ را پوشید و آن بر قامتش بزرگ بود‌؛ من نیز آن را پوشیدم و کمى نزدیک به اندازه بود‌؛ ولى قائم ما کسى است که وقتى آن را بپوشد‌ به قامتش درست و کامل است.( کلینی، کافی، ج ۱، ص ۲۳۳؛ مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۲۶‌، ص ۲۰۱) اَبان‌بن‌تغلب گوید، شنیدم E

Eامام صادق۷ ‏فرمودند‌: کَاَنِّی اَنْظُرُ اِلیَ الْقٰائِمِ عَلىٰ نَجَفِ الْکُوفَةِ عَلَیْهِ خَوْخَةٌ مِنْ اِسْتَبْرَقٍ وَ یَلْبَسُ دِرْعَ رَسُولِ اللّٰهِ فَاِذا لَبِسَهَا انْتَفَضَتْ بِهِ حَتّىٰ تَسْتَدِیرَ عَلَیْهِ ثُمَّ یَرْکَبُ فَرَساً لَهُ اَدْهَمَ اَبْلَقَ بَیْنَ عَیْنَیْهِ شِمْراخٌ بَیِّنٌ مَعَهُ رایَةُ رَسُولِ اللّٰهِ‏: گویى قائم را مى‏بینم بر نجف کوفه که جامه‏اى از استبرق به تن دارد و زره رسول‌خدا۶ را مى‏پوشد و چون آن را پوشید‌، زره به تن او باز و گشاد مى‏شود تا اندازه‌ی بدن آن حضرت گردد. سپس سوار بر اسبى سیاه و سفید مى‏شود که میان دو چشمش‌ سفیدى مشخّص و آشکارى است و پرچم رسول‌خدا۶ با اوست. (نعمانی‌، غیبت‌، ص ۳۰۹)

[vi]. امیر‌المؤمنین‏۷ فرمودند‌: اَنَّهُ ذَکَرَ الْمَهْدِیَّ وَ قٰالَ اِنَّهُ مِنْ وُلْدِ الحسین(علیه السلام) [وَ ذَکَرَ حِلْیَتَهُ فَقٰالَ] رَجُلٌ اَجْلَى الْجَبِینِ اَقْنَى الْاَنْفِ ضَخْمُ الْبَطْنِ اَزْیَلُ الْفَخِذَیْنِ اَبْلَجُ الثَّنٰایٰا بِفَخِذِهِ الْیُمْنىٰ شٰامَةٌ‌: مهدى۷ از اولاد حسین۷ است‌؛ [سپس اوصاف او را بیان کردند و فرمودند‌:] پیشانیش روشن و بینیش باریک، شکمش عریض، رانش پهن، میان دندان‌هایش باز و یک خال در ران راستش می‌باشد.( مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۱‌، ص ‌۱۳۱)

[vii]. امام علی(علیه السلام) می‌فرمایند‌: یَخْرُجُ رَجُلٌ مِنْ وُلْدِی فِی آخِرِ‌الزَّمٰانِ ... عَظِیمٌ مُشٰاشُ الْمَنْکِبَیْنِ بِظَهْرِهِ شٰامَتٰانِ شٰامَةٌ عَلىٰ لَوْنِ جِلْدِهِ وَ شٰامَةٌ عَلىٰ شِبْهِ شٰامَةِ النَّبِیِّ‌: مردى از دودمان من در آخر‌الزّمان ظهور می‌کند که ‌... استخوان شانه‏هایش درشت و در پشت وى دو خال وجود دارد‌؛ یکى به رنگ پوست بدن و دیگرى شبیه خال نبوّت پیغمبر اکرم۶.( مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۳۵)

[viii]. رسول‌خدا۶ فرمودند‌: اَلْمَهْدِیُّ مِنْ وُلْدِی ابْنُ اَرْبَعِینَ سَنَةً‌: مهدى‌۷ از فرزندان من است که چون ظهور کند‌، به‌صورت مردی چهل ساله است.( مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۱‌، ص ۸۰)

[ix]. امام ‌باقر۷ فرمودند‌: فَاِذاً خَرَجَ رَجُلٌ مِنْهُمْ مَعَهُ ثَلٰاثُمِائَةِ رَجُلٍ وَ مَعَهُ رٰایَةُ رَسُولِ اللّٰهِ‏‌ ...: پس آن‌گاه که مردى از آنها قیام می‌کند، سیصدوسیزده مرد فداکار با او باشند و پرچم رسول‌خدا۶ همراه او باشد، ... (عیّاشی، تفسیر، ج ۲، ص ۲۶۱ و مجلسی‌، بحار‌الانوار‌، ج ۵۱‌، ص ۵۶) امیرالمؤمنین۷ فرمودند: یَخرُجُ بِرٰایَةِ النَّبِیِّ ۶ مِن مَرْطٍ مُخَمَّلَةٍ سَودٰاءٍ مُرَبَّعَةٍ فِیهٰا حَجَرٌ، لَمْ تُنشَرْ مُنذُ تُوُفِّیَ رَسُولُ اللّٰهِ۶ وَ لٰا تُنشَرُ حَتّىٰ‏ یَخرُجَ‏ الْمَهدِیُّ: با پرچم پیامبر۶ قیام می‌کند که از پارچه‌ی مخمل کُرک‌دار سیاه‌رنگ مربّع است و از زمانی که پیامبر۶ رحلت فرمودند باز نشده و تا هنگام قیام مهدی باز نخواهد شد.(سیّدبن‌طاووس، الملاحم‌و‌الفتن‌، ص ۱۵۴)

[x]. در این زمینه که امام زمان(علیه السلام) در دوران غیبت تشکیل خانواده داده و همسری اختیار کرده و فرزندانی دارند یا مجرّد زندگی می‌کنند؛ باید عنایت داشت که قطعاً امام معصوم قرن‌ها عمل به یک امر مؤکّد و ستوده‌ی دینی که به موجب احادیث پرهیز از آن به شدّت مکروه و مذموم است و شخص را از زمره‌ی منتسبان به اسلام و پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلّم) خارج می‌سازد، یعنی ازدواج را ترک نخواهند کرد. درودی که بر خانواده‌ی امام زمان(علیه السلام) در برخی متون زیارات وجود دارد و صلوات و دعای بر آنها شاهد بارزی بر این امر است. از جمله در زیارت آن حضرت در روزهای جمعه آمده است: صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْکَ وَ عَلیٰ آلِ بَیْتِکَE Eالطَّیِّبِینَ الطّٰاهِرِینَ: درود خداوند بر تو و خانواده‌ی پاک تو. (مجلسی، بحارالانوار، ج ۹۹، ص ۲۱۵) در دعای ندبه آمده است: اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ جَدِّهِ وَ رَسُولِکَ السَّیِّدِ الْاَکْبَرِ: خداوندا! بر محمّد (امام زمان) و خانواده‌ی محمّد درود فرست و بر محمّد جدّ او و رسول خویش که آقای بزرگ‌تر است، درود فرست. (مجلسی، بحارالانوار، ج ۹۹، ص ۱۰۹) در دعای برای آن حضرت آمده است: اَللّٰهُمَّ اَعْطِهِ فِی نَفْسِهِ وَ اَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ وَ ذُرِّیَّتِهِ وَ اُمَّتِهِ وَ جَمِیعَ رَعِیَّتِهِ مٰا تُقِرُّ بِهِ عَیْنَهُ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ: خدایا! در رابطه با خودش و همسرش و فرزندانش و نسلش و امّتش و تمامی افراد تحت ولایتش آنچه را به او عطا کن که دیدگانش را روشن و خودش را شادمان می‌سازد.(مجلسی، بحارالانوار، ج ۹۲، ص ۳۳۲) همچنین در صلوات بر آن حضرت که در عصرهای جمعه خوانده می‌شود و به صلوات ابوالحسن ضرّاب اصفهانی مشهور است، آمده است: اَللّٰهُمَّ اَعْطِهِ فِی نَفْسِهِ وَ ذُرِّیَّتِهِ وَ شِیعَتِهِ وَ رَعِیَّتِهِ وَ خٰاصَّتِهِ وَ عٰامَّتِهِ وَ عَدُوِّهِ وَ جَمِیعَ اَهْلِ الدُّنْیٰا مٰا تُقِرُّ بِهِ عَیْنَهُ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ: خدایا! در رابطه با خودش و نسلش و شیعیانش و افراد تحت ولایتش و نزدیکان خاصّش و اشخاص عمومیش و دشمنش و تمامی اهل دنیا آنچه را به او عطا کن که دیدگانش را روشن و خودش را مسرور سازد.(مجلسی، بحارالانوار، ج ۹۱، ص ۸۲)

دو نکته در اینجا لازم به ذکر است. نخست اینکه همسر و فرزندان آن حضرت برخلاف خود ایشان عمرهایی معمولی دارند و پس از زمانی پیر شده و از دنیا می‌روند. دوم اینکه گرچه ممکن است برخی همسران یا فرزندان آن حضرت شایستگی این را داشته باشند که آن حضرت خود را به آنها معرّفی کنند؛ امّا معلوم نیست همه‌ی آنها چنین شایستگی‌یی را داشته باشند و لذا ممکن است امام زمان(علیه السلام) همسر موقّتی برگزینند و چند سال با او زندگی کنند و پس از اتمام دوران ازدواج موقّت از وی جدا شوند بدون اینکه او فهمیده باشد شوهر او امام زمان(علیه السلام) بوده‌اند. برای گروه اوّل اینکه شوهر یا پدرشان با مرور زمان پیر نمی‌شوند قابل هضم است و برای گروه دوم که مدّت موقّت و محدودی با حضرت مرتبطند، پیر و فرسوده نشدن ایشان مشهود و ملموس نیست.