حضرت مهدی ‌ارواحنافداه فرزند پیامبر‌(صلی الله علیه و آله و سلّم) و دوازدهمین امام

احادیثی که از رَسُولِ‌اللهِ صلی الله علیه و آله و سلّم در منابع معتبر شیعه و سنّی روایت شده است، به‌روشنی ثابت می‌کند که مهدی موعود همان امام دوازدهم شیعیان و فرزند پیامبراکرم از نسل حضرت فاطمه و امیرالمؤمنین: است. اینک به تعدادی از این احادیث اشاره می‌کنیم.

حضرت عبدالعظیم حسنی(رحمة الله علیه) می‌گوید: دَخَلْتُ عَلَى سَیِّدِی مُحَمَّدِبْنِ‌عَلِیٍّ وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أَسْأَلَهُ عَنِ الْقٰائِمِ أَ هُوَ الْمَهْدِیُّ أَوْ غَیْرُهُ. فَابْتَدَأَنِی؛ فَقَالَ: یَا أَبَا الْقٰاسِمِ إِنَّ الْقٰائِمَ مِنّٰا هُوَ الْمَهْدِیُّ الَّذِی یَجِبُ أَنْ یُنْتَظَرَ فِی غَیْبَتِهِ وَ یُطٰاعَ فِی ظُهُورِهِ وَ هُوَ الثّٰالِثُ مِنْ وُلْدِی وَ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً بِالنُّبُوَّةِ وَ خَصَّنٰا بِالْإِمٰامَةِ إِنَّهُ لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیٰا إِلّٰا یَوْمٌ وٰاحِدٌ لَطَوَّلَ اللّٰهُ ذٰلِکَ الْیَوْمَ حَتّىٰ یَخْرُجَ فَیَمْلَأَ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمٰا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً:[i] بر سرورم محمّدبن‌علی (امام جواد‌(علیه السلام)) وارد شدم و تصمیم داشتم از آن حضرت درباره‌ی قائم بپرسم که آیا او همان مهدی است یا شخص دیگری است. آن حضرت ابتدا به سخن کردند و فرمودند: ای ابالقاسم! همانا قائم ما همان مهدی‌یی است که واجب است در دوران غیبتش انتظار او را بکشند و در دوران ظهورش فرمان او را ببرند و او سومین نفر از فرزندان من است. سوگند به کسی که حضرت محمّد(صلی الله علیه و آله و سلّم) را به پیامبری برانگیخت و ما را به امامت اختصاص داد، اگر از عمر دنیا جز یک روز باقی نمانده باشد، هرآینه خداوند آن روز را به‌قدری طولانی می‌سازد تا در آن روز مهدی قیام کند و زمین را همان‌گونه که از ظلم و ستم پُر شده است، از عدل و داد آکنده سازد.[ii]

امام صادق علیه السلام از قول پدرانشان و ایشان از رَسُولِ‌اللهِ صلی الله علیه و آله و سلّم روایت کرده‌اند که آن حضرت فرمودند‌: اَلْاَئِمَّةُ بَعْدِی اِثْنٰاعَشَرَ اَوَّلُهُمْ عَلِیُّ‌بْنُ‌اَبِیطٰالِبٍ وَ آخِرُهُمُ الْقٰائِمُ؛ هُمْ خُلَفٰائِی وَ اَوْصِیٰائِی وَ اَوْلِیٰائِی وَ حُجَجُ اللّٰهِ عَلىٰ اُمَّتِی بَعْدِی؛ اَلْمُقِرُّ بِهِمْ مُؤْمِنٌ وَ الْمُنْکِرُ لَهُمْ کٰافِرٌ:[iii] امامانِ پس از من دوازده نفرند که اوّلین آنها علىّ‌بن‌ابیطالب(علیه السلام) و آخرین ایشان قائم(علیه السلام) است. آنان جانشینان و اوصیاء و اولیاى من و حجّت‌هاى الهى بر امّتم پس از من هستند؛ کسى که به ایشان اقرار کند مؤمن و کسى که منکر ایشان باشد کافر است.

رَسُولِ‌اللهِ صلی الله علیه و آله و سلّم در پاسخ امیرالمؤمنین(علیه السلام) که از تعداد امامان پس از پیامبر سؤال کردند، فرمودند: یٰا عَلِیُّ هُمُ اثْنٰاعَشَرَ اَوَّلُهُمْ اَنْتَ وَ آخِرُهُمُ الْقٰائِمُ:[iv] اى على! آنها دوازده نفرند. اوّلین ایشان تو هستی و آخرینشان قائم(علیه السلام) است.

از ابن‌عبّاس نقل شده است که رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند: اِنَّ اللّٰهَ تَبٰارَکَ وَ تَعٰالىٰ جَعَلَنِی وَ اِیّٰاهُمْ حُجَجاً عَلىٰ عِبٰادِهِ وَ جَعَلَ مِنْ صُلْبِ الْحُسَیْنِ اَئِمَّةً یَقُومُونَ بِاَمْرِی وَ یَحْفَظُونَ وَصِیَّتِی؛ التّٰاسِعُ مِنْهُمْ قٰائِمُ اَهْلِ بَیْتِی وَ مَهْدِیُّ اُمَّتِی. اَشْبَهُ النّٰاسِ بِی فِی شَمٰائِلِهِ وَ اَقْوٰالِهِ وَ اَفْعٰالِهِ؛ یَظْهَرُ بَعْدَ غَیْبَةٍ طَوِیلَةٍ وَ حَیْرَةٍ مُضِلَّةٍ فَیُعْلِنُ اَمْرَ اللّٰهِ وَ یُظْهِرُ دِینَ اللّٰهِ جَلَّ وَ عَزَّ یُؤَیَّدُ بِنَصْرِ اللّٰهِ وَ یُنْصَرُ بِمَلٰائِکَةِ اللّٰهِ فَیَمْلأُ الْاَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً کَما مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً:[v] به‌درستى که خداوند تبارک و تعالى ما را حجّت بر بندگان خود ساخت و از نسل حسین(علیه السلام) امامانى قرار داد که به امر من قیام کنند و وصیّت مرا نگاه دارند. نهمین آنان قائم اهل‌بیت من و مهدى امّت من است. در شمائل و گفتار و کردارش از همه‌ی مردم به من شبیه‏تر است. بعد از غیبتى طولانى و حیرتى گمراه‏کننده آشکار شود تا امر خدا را اعلان کند و دین خداوند جلیل و عزیز را ظاهر نماید. با یارى خدا تأیید شود و با ملائکه‌ی الهی یارى گردد و زمین را پر از عدل و داد کند.

از ابى‌سعید خدرى نقل شده است که رَسُولِ‌اللهِ صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: اَلْاَئِمَّةُ بَعْدِی اِثْنٰاعَشَرَ تِسْعَةٌ مِنْ صُلْبِ الْحُسَیْنِ وَ التّٰاسِعُ قٰائِمُهُمْ فَطُوبىٰ لِمَنْ اَحَبَّهُمْ وَ الْوَیْلُ لِمَنْ اَبْغَضَهُمْ:[vi] امامان بعد از من دوازده نفرند؛ نُه نفر آنها از نسل حسین(علیه السلام) هستند و نهمین ایشان قائم آنهاست. پس خوشا به حال کسى که ایشان را دوست بدارد و واى به حال کسى که ایشان را دشمن بدارد.

روایات بسیاری بر این حقیقت تأکید کرده‌اند که مهدی موعودارواحنافداه از نسل پیامبر و اهل‌بیت: است. ازجمله روایت شده است که حضرت على(علیه السلام) فرمودند: اَلْمَهْدِیُّ رَجُلٌ مِنّٰا مِنْ وُلْدِ فاطِمَةَ:[vii] مهدى‌(علیه السلام) از نسل ما و از فرزندان فاطمه است. همچنین از رَسُولِ‌اللهِ صلی الله علیه و آله و سلّم روایت شده است که به دختر بزرگوار خویش فرمودند: اَبْشِرِى یٰا فٰاطِمَةُ فَاِنَّ الْمَهْدِیُّ مِنْکِ:[viii] مژده باد تو را اى فاطمه! که مهدى از وجود توست. ابن‌عساکر نیز این حدیث را از امام حسین(علیه السلام) روایت مى‏کند. رَسُولِ‌اللهِ صلی الله علیه و آله و سلّم در حدیثی دیگر فرمودند: اَلْمَهْدِیُّ هُوَ رَجُلٌ مِنِّی:[ix] مهدى مردى از من است‏. همچنین فرمودند: الْمَهْدِیُّ مِنِّی ... یَمْلَأُ الْاَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً کَمٰا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً یَمْلِکُ سَبْعَ سِنِینَ:‏^[x] مهدى از من است‌؛ ... او زمین را از عدل و داد پر کند؛ چنانکه از ظلم و جور پر شده باشد و هفت سال حکومت کند. و نیز فرمودند: اَلْمَهْدِیُّ مِنّٰا اَهْلَ الْبَیْتِ:[xi] مهدى از ما اهل‌بیت است.

در حدیثی رَسُولِ‌اللهِ صلی الله علیه و آله و سلّم اهمّیّت و دلیل این موضوع را که مهدی موعودارواحنافداه از تبار امامان از اهل‌بیت ایشان است و امر هدایت با ایشان آغاز و بدیشان پایان می‌یابد، بیان فرموده‌اند. عَنْ عَلِیِّ بْنِ اَبِی‌طٰالِبٍ قٰالَ: قُلْتُ یا رَسُولَ اللّٰهِ الْمَهْدِیُّ مِنّٰا اَئِمَّةُ الْهُدىٰ اَمْ مِنْ غَیْرِنٰا؟ قٰالَ بَلْ مِنّٰا؛ بِنٰا یُخْتَمُ الدِّینُ کَمٰا بِنٰا فُتِحَ وَ بِنٰا یَسْتَنْقِذُونَ مِنْ ضَلٰالَةِ الْفِتْنَةِ کَمٰا اسْتَنْقَذُوا مِنْ ضَلٰالَةِ الشِّرکِ وَ بِنٰا یُؤَلَّفُ اللّٰهُ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ فِی الدِّینِ بَعْدَ عَدٰاوَةِ الْفِتْنَةِ کَمٰا اَلَّفَ اللّٰهُ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَ دِینِهِمْ بَعْدَ عَدٰاوَةِ الشِّرْکِ:[xii] از علىّ‌بن‌ابیطالب روایت شده است که فرمودند: به رسول‌خدا عرض کردم: آیا مهدى از ما اهل‌بیت است یا از غیر ما؟ فرمودند: از ما خواهد بود. دین به ما ختم مى‏شود؛ همچنان که با ما آغاز شد. مردم به‌دست ما از گمراهى و فتنه نجات پیدا می‌کنند؛ همچنان که به‌دست ما از گمراهى شرک خلاص شدند. به‌جهت ماست که خدا بعد از دشمنی در فتنه‌ها، دل‌های آنان را در دین با یکدیگر مهربان می‌ کند؛ همان‌طورکه خدا به واسطه‌ی ما بین دل آنها و دینشان، بعد از دشمنی که در شرک داشتند، الفت ایجاد کرد.

ابو‌بصیر از حضرت صادق(علیه السلام) روایت کرده است که رَسُولِ‌اللهِ صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند‌: اَلْمَهْدِیُّ مِنْ وُلْدِی اسْمُهُ اِسْمِی وَ کُنْیَتُهُ کُنْیَتِی اَشْبَهُ النّٰاسِ بِی خَلْقاً وَ خُلْقاً یَکُونُ لَهُ غَیْبَةٌ وَ حَیْرَةٌ حَتّىٰ یَضِلَّ الْخَلْقُ عَنْ اَدْیٰانِهِمْ فَعِنْدَ ذٰلِکَ یُقْبِلُ کَالشِّهٰابِ الثّٰاقِبِ فَیَمْلَأُهٰا عَدْلاً وَ قِسْطاً کَمٰا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً:^[xiii] مهدى از فرزندان من است و با من همنام (محمّد) و هم‌کنیه (ابوالقاسم) خواهد بود‌ و از نظر آفرینش و اخلاق‌ شبیه‌ترین مردم به من است و او را غیبتى خواهد بود تاجایی‌که مردم از طول غیبت او‌ گرفتار حیرت و سرگردانى خواهند شد. در آن زمان همانند ستاره‌ی روشنى طلوع خواهد کرد و زمین را که از جور و ظلم پر شده است، از عدل و داد سرشار می‌سازد.

در حدیث دیگری است که پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) مهدی(علیه السلام) را نهمین فرد از نسل امام حسین(علیه السلام) برشمرده‌‌اند. ایشان با اشاره به امام حسین(علیه السلام) فرمودند‌: هـٰذَا اِبْنِی اِمٰامٌ اِبْنُ اِمٰامٍ اَخُو اِمٰامٍ اَبُو اَئِمَّةٍ تِسْعَةٍ تٰاسِعُهُمْ قٰائِمُهُمْ‏:^[xiv] این فرزند من‌ امام‌، پسر امام و برادر امام و پدر امامان نه‏گانه است که نهمى آنان قائمشان است.