نور حافظ شیرازی

مرحوم تناوش به حافظ بسیار بسیار علاقه‌مند بود، به او ارادت داشت و در مجالسی که برگزار می‌کرد، مرتّب اشعار حافظ با صدای خوش خوانده می‌شد. ایشان شنیدنِ اشعار حافظ را به شنیدنِ بعضی سخنرانی‌های به‌ظاهر فاضلانه ترجیح می‌داد.[۱]

در مراسم شب‌های چهارشنبه، وعاظ گوناگون حضور داشتند؛ امّا از عزیزی که حافظ می‌خواندند، سبقت نداشتند.

توصیه به حافظ سبب شد که حتّی همسرِ همواره همراه ایشان از رفتن به مدرسه مستغنی باشد و علوم ظاهری و باطنی را از همین طریق فرا گیرد.

وجود حافظ نورانی بود؛ زیرا حافظ قرآن را در ظاهر و باطن می‌دانست. حقایق قرآنی را به زبان فارسی با سَجع و قافیه بیان فرمود.

و فارسی‌زبانان با خواندن اشعارش در خدا غرق می‌شوند. زیرا قرآن در وجودش رسوخ کرده بود و اشعارش غلیان بیرونی آن نور بوده است.[۲]

مجلس سیّدجلال، چهارشنبه‌شب‌ها، تا پاسی از شب‌رفته، در خانه‌اش - که در کوچه‌ی آبشار همجوار با منزل حاج میرزا اسماعیل دولابی بود - به مدح اهل‌بیتعلیهم السلام و حافظ‌خوانی سپری می‌شد.[۳]

مرحوم تناوش خود نیز روشی حافظ‌گونه داشت. حافظ در زمان حیاتش به‌عنوانِ «ولیّ خدا» شناخته نشده بوده و بعد از سال‌های دراز ارزش او را فهمیدند.[۴]

زیاد می‌خواند:

حضوری گر همی خواهی از او غافل مشو حافظ

مَـتیٰ ما تَلْقَ مَـنْ تَهْوی دَعِ الـدُّنیا وَ اَهْـمِلْها[۵]^و[۶]

سیّدجلال عاشق این ابیات حافظ بود.

بـا صـبا در چـمن لالـه سـخـن مـی‌گفـتم

کـه شـهیدان کـه‌اند ایـن‌هـمه خـونین‌کفنان

گفت حافظ من و تو مَـحرم ایـن راز نِـه‌ایم

از مـی لعل حـکایت کـن و شـیرین‌دهـنان

و در تفسیر آن می‌گفت: «بی‌شکّ منظور حافظ از شهیدان خونین‌کفن، غرق‌شدگان در اقیانوس بی‌کران عرفان الهی است؛ که قابل توصیف نیست.» البتّه سیّدجلال خود از قافله‌سالاران این غرق‌شدگان در اقیانوس عرفان الهی بود.[۷]