دل‌بسته‌ی این اذکار و اوراد مباش!

سیّدجلال از نخستین شبی که در منزل مرحوم آیت‌الله انصاری گذراند، چنین تعریف می‌کرد:

شب که خواستم بخوابم، پیش خودم گفتم اذکار و نوشته‌های مرحوم دایی‌ام - که به جانم بسته است - را به آقا نشان نمی‌دهم؛ امّا هر چه بگویند، گوش می‌کنم.»

فردا صبح که آقا صبحانه آوردند، گفتند: «تو شرط کردی چیزی به ما نشان ندهی؛ امّا ما که شرط نکردیم چیزی از تو نبینیم!»

وقتی فهمیدم آقا مطلب را می‌دانند، اوراد و اذکار را دودستی تقدیم‌شان کردم. حضرت آقا نگاهی انداختند و گفتند: «خُب! غلط هم که نوشته‌ای! صحیحش این است.» و آن نوشته‌ها را تصحیح کردند.

کاملاً نسبت به آن اذکار و اوراد وقوف داشتند و مسلّط بودند. بعد از تصحیحِ آنها فرمودند: «اذکار و اورادی که همراهت است، آدم را به خدا نمی‌رسانَد. اینها را کنار بگذار؛ خدا به شما علم لَدُنّی[۱] می‌دهد.»

با همان چند جمله‌ای که مرحوم انصاری گفتند، دیدم دیگر به آن ادعیه دلبستگی ندارم. آنها را در همان شهر همدان داخل رودخانه‌ای ریختم.[۲]

سیّدجلال فردی پاکباخته بود که در همدان هرچه داشت، تقدیم کرد و تسلیم شد.[۳]

سیّدجلال که سخت شیفته‌ی آیت‌الله انصاری‌همدانی شده بود، در اشاره به تأثیر کیمیای تربیتی ایشان بر خود می‌نویسد:

ای نازنینِ مه‌سیرت! ای مجموعة صفات حُسن! ای وعیددهندة روزهای غم‌افزا! ای بلبل چمنِ حُسن! و ای غزلخوان چمن‌زار «الّذین یؤمنونَ بِالغَیب»! و ای نیاز دلدادگان! هنوزم نفخه‌های روح‌دهنده‌ات در قلبم طنین‌انداز و ملاقات‌های وقت‌وبی‌وقتت در نظرم جلوه‌گر، و گنج‌های پربهایت را که یک حرف و دو حرف بر زبانم جاری می‌نمودی؛ زمزمة قلبم.

ای مونس شب‌های تار و ای همسفر پنهانی‌ام! ای دلسوزترین اشخاصم! امشب را به یاد ایام گذشته، گذشته‌ای که مانند شبحی در حالت خواب و بیداری، بی‌هوشی و مستی، در برابرم دلربایی می‌نمودی؛ سفیدی کاغذ را سیاه؛ و نمی‌دانم در چه عوالمی مشغول سیر می‌باشم. همین‌قدر می‌دانم که تو ای نازپسندِ گل‌های معرفت، با چنان صبر و حوصله موفّق شدی که اصل متداول و فلسفة «تربیت نااهل را چون گردکان بر گنبد است» را با معمّای «مصلحت بوده که ای ناز رسی در بر دوست» خنثی نمایی. آفرین بر تو!